Phụ nữ và thuốc lá: Nhiều nguy cơ tiềm ẩn

Tác động của thuốc lá đối với phụ nữ ở Việt Nam thường không được chú ý vì đây là nhóm đối tượng rất ít hút thuốc. Tuy nhiên, với tổng dân số của nước ta, thì tỷ lệ 1,7% phụ nữ Việt Nam hút thuốc, tương đương với hơn 400.000 phụ nữ đang sử dụng thuốc lá và những trường hợp này có nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến tim mạch và các bệnh ung thư như: ung thư phổi, ung thư miệng, họng và hệ tiêu hóa, bàng quang, tuyến tụy, thận, ung thư vú và cổ tử cung. Đây là thực trạng đáng báo động cần phải có hành động kịp thời.

Các cơ quan ban ngành liên quan đang tham gia tích cực trong công tác tuyên truyền, vận động phụ nữ, trẻ em và cộng đồng về tác hại của thuốc lá và hút thuốc lá thụ động.

Mặc dù, phụ nữ ở Việt Nam ít hút thuốc hơn nam giới nhưng 48,2% phụ nữ thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc thụ động độc hại tại nhà và 25,4% phụ nữ hít phải khói thuốc thụ động tại nơi làm việc.

Ông Nguyễn Thanh Hùng, Thư ký chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá tại Hà Tĩnh cho biết: trong thời gian ngắn, việc tiếp xúc với khói thuốc thụ động có thể gây ra các tác động gây viêm và ảnh hưởng niêm mạc hô hấp ngay trong vòng 60 phút sau khi tiếp xúc và kéo dài ít nhất ba giờ sau đó. Về lâu dài, việc này có thể gây ra bệnh tim, mạch vành, đột quỵ, ung thư phổi, ung thư vú ở phụ nữ và các bệnh khác cũng như tử vong sớm.

Các tập đoàn thuốc lá đa quốc gia đang nhắm vào trẻ em gái và phụ nữ

Nhận thấy rằng trẻ em gái và phụ nữ ở Việt Nam là những “khách hàng” tiềm năng chưa được khai thác, ngành công nghiệp thuốc lá đã không ngừng nhắm đến phụ nữ bằng các hoạt động tiếp thị và quảng cáo gắn việc hút thuốc với thời trang, sự quyến rũ, độc lập, khẳng định bản thân và quyền lực.

Em Phan Nguyễn Bảo Ngọc, học sinh lớp 11, trường THPT Nguyễn Du (huyện Nghi Xuân – Hà Tĩnh) chia sẻ: “trước đây em không thấy có bạn nữ nào hút thuốc, nhưng gần đây khi xuất hiện dòng thuốc lá điện tử, e thấy đã có vài bạn thử hút. Các bạn nói là hút cho vui chứ thuốc lá này nhẹ lắm”.

Trong những năm gần đây, chiến thuật trên đã được sử dụng ở Việt Nam để tiếp thị các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng có hại này, chủ yếu qua kênh thương mại điện tử trực tuyến và thông qua mạng xã hội. Điều này đã gây ra nhiều hậu quả: khoảng 1,5% học sinh nữ từ 13 đến 17 tuổi đã bắt đầu sử dụng thuốc lá điện tử. Tỷ lệ này thậm chí còn cao khoảng hơn gấp đôi (3,6%) ở hai thành phố lớn là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Mặc dù hiện nay, thuốc lá điện tử chưa được phép lưu hành ở Việt Nam, nhưng trên thực tế chúng đang trở nên phổ biến hơn, đặc biệt được ưa thích trong giới trẻ.

Tại Hà Tĩnh, theo điều tra năm 2020, tỷ lệ hút thuốc lá bất kỳ ở nữ giới là 0,1%, còn rất thấp. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của các dòng thuốc lá thế hệ mới, xu hướng hút thuốc lá ở nữ giới đang có xu hướng gia tăng.

Bà Nguyễn Thị Hiền, Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Nghi Xuân chia sẻ: “hiện nay, Việt Nam đã đạt được những bước tiến đáng kể trong cuộc chiến chống hút thuốc lá. Với sự hỗ trợ của WHO, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh, huyện đã và đang tham gia tích cực trong công tác vận động phụ nữ, trẻ em và cộng đồng về tác hại của thuốc lá và hút thuốc lá thụ động".

Ưu tiên chính là tăng cường thực thi các quy định của pháp luật về môi trường không khói thuốc, điều rất quan trọng để bảo vệ phụ nữ và cộng đồng khỏi khói thuốc thụ động. Cần thực hiện nghiêm việc cấm hút thuốc lá nơi công cộng, nơi làm việc và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm. Ngoài ra, chúng ta phải có biện pháp phòng ngừa ngành công nghiệp thuốc lá đang nhắm vào phụ nữ để thay thế lượng nam giới hút thuốc lá có xu hướng giảm dần. Bằng cách thực hiện các biện pháp này, Việt Nam có thể bảo vệ phụ nữ - đặc biệt là phụ nữ trẻ và trẻ em gái - khỏi tác hại của thuốc lá và nicotine.

Chúng ta hãy cùng chung tay xây dựng người Phụ nữ Việt Nam thời đại mới có sức khỏe, có tri thức, góp phần tạo nên một Việt Nam khỏe mạnh hơn!

                                                                          Thanh Nhàn