Tăng nặng mức xử phạt hành chính đối với hành vi “Bán thuốc kê đơn mà không có đơn thuốc”

Việc kiểm soát các loại bệnh này đã và đang chịu sự tác động bất lợi của sự phát triển và lan truyền tình trạng kháng kháng sinh của vi khuẩn. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng trên là tình trạng bán thuốc kê đơn mà không có đơn thuốc đang diễn ra tràn lan tại nhiều cơ sở bán lẻ thuốc, trong đó trầm trọng nhất là bán thuốc kháng sinh, thuốc kháng vi rút mà không có chỉ định điều trị của Bác sỹ dẫn đến việc sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc kháng vi rút một cách tùy tiện, không phù hợp với tình trạng bệnh.

Để giải quyết có hiệu quả vấn đề nêu trên, ngày 07/9/2017, Bộ Y tế đã phê duyệt và ban hành Đề án: “Tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn” với mục tiêu chính là “Nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lý và nâng cao trách nhiệm của cán bộ y tế đặc biệt là người kê đơn thuốc và bán lẻ thuốc trong việc thực hiện quy định của pháp luật về kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn, trọng tâm là kháng sinh qua đó góp phần giảm tình trạng kháng kháng sinh, lạm dụng thuốc, sử dụng thuốc không hợp lý” và mục tiêu cụ thể là “Đến năm 2020, đạt 100% bán thuốc kháng sinh phải có đơn thuốc tại quầy thuốc, nhà thuốc”.

Tại Hà Tĩnh, từ tháng 03/2018, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án: “Tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2018 - 2020 trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh” với nhiều biện pháp quyết liệt nhằm kiểm soát và đẩy lùi thực trạng kháng kháng sinh đang diễn ra ngày càng trầm trọng. Sở Y tế cũng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra xử lý hành vi bán lẻ các loại thuốc phải kê đơn mà không có đơn của Bác sỹ.

Tuy nhiên, hiện nay tình trạng bán lẻ các loại thuốc phải kê đơn mà không có đơn của Bác sỹ vẫn đang diễn ra phổ biến, một phần nguyên nhân do chế tài xử phạt hành vi vi phạm hành chính này được quy định tại Nghị định số 176/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Y tế quá nhẹ, không đủ sức răn đe: “Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với hành vi bán lẻ các loại thuốc phải kê đơn mà không có đơn của Bác sĩ”; hai là do nhận thức về kháng sinh và kháng kháng sinh của người bán thuốc và người dân còn thấp đặc biệt ở vùng nông thôn, ba là vì lợi nhuận mà nhiều cơ sở bán lẻ thuốc sẵn sàng vi phạm, không quan tâm đến những ảnh hưởng lâu dài đối với sức khỏe cộng đồng.

Nay kể từ ngày 15/11/2020, với việc Nghị định số 117/2020/NĐ-CP có hiệu lực, thay thế hoàn toàn Nghị định 176/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Y tế. Với khung xử phạt tăng rất nhiều, có thể thực sự thay đổi được thực trạng đáng báo động nói trên.

Tại điểm đ, khoản 3, Điều 59 Nghị định số 117/2020/NĐ-CP quy định: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi “bán thuốc kê đơn khi không có đơn thuốc”, đồng thời áp dụng hình thức xử phạt bổ sung tại điểm đ, khoản 8 điều này: “Đình chỉ hoạt động của cơ sở trong thời hạn từ 06 tháng đến 09 tháng đối với hành vi quy định tại các điểm đ khoản 3 Điều này”.

Như vậy, với mức phạt tiền tăng 25 lần và áp dụng thêm hình thức xử phạt bổ sung như đã nêu trên, hy vọng đây sẽ là một công cụ xử lý hiệu quả đối với các cơ sở bán lẻ cố tình vi phạm và sớm thay đổi được nhận thức của người dân, người bán thuốc trong việc chung tay bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Thời gian tới, Thanh tra Sở Y tế Hà Tĩnh cùng với các huyện, thị, thành phố trong toàn tỉnh sẽ tăng cường kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm trong lĩnh vực hành nghề y tế tư nhân, bên cạnh đó sẽ tăng cường các biện pháp tuyên truyền để nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật cho người dân và người hành nghề, từ đó nâng cao sức khỏe của nhân dân và toàn xã hội.

Bs. Phan Minh Toàn

Chánh Thanh tra Sở Y tế