Hiệu quả Công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên trong các trường học
Thời gian qua, công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên/ thanh niên (CSSKSS VTN/TN) tại tỉnh ta luôn được các cấp, ngành quan tâm. Năm 2017, ngành Y tế Hà Tĩnh đã tăng cường phối hợp với ngành giáo dục duy trì hiệu quả các câu lạc bộ, buổi truyền thông về sức khỏe VTN/TN. Nhờ đó, công tác tuyên truyền về SKSS tuổi học đường đã có sức lan tỏa, tạo nên một sân chơi bổ ích cho các em và góp phần giảm tình trạng mang thai ngoài ý muốn, bệnh lây truyền qua đường tình dục tuổi VTN/TN… đang hết sức báo động.
Có dịp cùng cán bộ tư vấn của Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh tham gia các buổi truyền thông, sinh hoạt Câu lạc bộ (CLB) về sức khỏe sinh sản VTN ở các trường trung học, điều chúng tôi có chung một cảm nghĩ đó là nhu cầu được biết, được hiểu về SKSS của các em là rất lớn. Tại các buổi nói chuyện này, từ chỗ ban đầu rụt rè, né tránh câu hỏi “tế nhị” của cán bộ truyền thông thì các em đã nhanh chóng cởi mở và có rất nhiều câu hỏi, thắc mắc đặt ra. Bằng hình thức truyền thông phong phú, kết hợp giải đáp trực tiếp với tranh ảnh sinh động, đưa các em vào tham gia đóng các tình huống, giải quyết tình huống… đã thu hút sự chú ý của các em, khuyến khích các em hào hứng và tích cực tìm hiểu. Tại đó, các em có thể thoải mái tham gia trao đổi kiến thức về CSSKSS tuổi dậy thì, về tình bạn, tình yêu, các bệnh lây truyền qua đường tình dục hay các nguy cơ mang thai ngoài ý muốn… Đây thực sự là hành trang hết sức cần thiết giúp các em vững bước vào đời. Em Nguyễn Thị Yến, học sinh Trường PTTH Lê Quý Đôn, huyện Thạch Hà chia sẻ: “Bố mẹ em suốt ngày bận làm ăn, đây lại là vấn đề rất tế nhị nên nhiều khi có những thắc mắc mà chẳng dám hỏi mẹ. Em chỉ tham khảo thông tin được ít nhiều qua sách báo nên việc được tham gia các buổi truyền thông thế này thực sự đã giúp chúng em trang bị thêm nhiều kiến thức bổ ích, kỹ năng sống làm hành trang cho mình trong tuổi trưởng thành sau này”.
Xác định VTN/TN là lực lượng có ý nghĩa quyết định tương lai của đất nước, từ năm 2015- 2017, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã hỗ trợ 1,2 tỷ đồng cho việc thực hiện “Kế hoạch hành động thực hiện Kế hoạch tổng thể quốc gia về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe VTN/TN Việt Nam giai đoạn 2013-2015, định hướng đến năm 2020” nhằm giúp các em có thêm kiến thức về CSSKSS để phòng tránh và hạn chế những tai biến, rủi ro có thể xảy ra, ảnh hưởng tới sức khỏe, tinh thần, học tập và lao động. Bác sỹ Trần Thị Kim Phương - Trưởng khoa CSSKSS vị thành niên, thuộc Trung tâm CSSKSS Hà Tĩnh cho biết: “ Trên cơ sở nguồn kinh phí hỗ trợ của tỉnh, chúng tôi phân bổ về 13 huyện, thành, thị để xây dựng các câu lạc bộ, góc tuyên truyền thân thiện, phối hợp với các nhà trường đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong mọi tầng lớp học sinh THCS, THPT. Năm 2017, đã tổ chức được 253 buổi sinh hoạt cho gần 8.000 em tham gia. Ban Chỉ Đạo thực hiện Kế hoạch bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe VTN/TN tỉnh tổ chức 5 lớp tập huấn về Chăm sóc sức khỏe sinh sản VTN/TN cho gần 200 cán bộ y tế trường học thuộc các trường tại 13huyện, thị, thành phố trên địa bàn tỉnh nắm vững các kiến thức chuyên sâu về vấn đề giới tính, tình dục; cách xử trí, tiếp cận các tình huống, các băn khoăn thắc mắc về sự phát triển tâm sinh lý của lứa tuổi vị thành niên. Qua đó trang bị thêm cho học viên cách thức tổ chức các câu lạc bộ, góc thân thiện, điểm cung cấp dịch vụ thân thiện.
Bác sĩ Kim Phương nhấn mạnh: Việc thành lập các câu lạc bộ tại các trường học, xin một vài tiết học trong tháng để tuyên truyền về giới tính ban đầu cũng không gặp được sự đồng thuận của các thầy cô giáo quản lí bởi thời gian biểu của các em đã kín, khó sắp xếp thời gian cho những việc khác. Nhưng rồi nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục giới tính cho các em tuổi học đường, nhiều trường học đầu tiên còn rất khó khăn trong tiếp nhận vấn đề đã dần có những thay đổi. Ngay từ đầu năm học mới 2017-2018, ban chủ nhiệm các Câu lạc bộ của các trường từ vùng nông thôn đến thành thị đã chủ động liên hệ mời cán bộ, nhân viên tư vấn đến nói chuyện ngoài giờ với các em học sinh về vấn đề giới tính, SKSS. Đặc biệt, ở một số huyện như Hương Sơn, Đức Thọ, công tác tuyên truyền được chú trọng bằng sự vào cuộc của UBND huyện, đoàn thanh niên, phòng giáo dục…
Thầy Nguyễn Văn Linh- Phó hiệu trưởng Trường THPT Lê Hữu Trác (Hương Sơn) cho biết: Các em học sinh ở lứa tuổi này còn thiếu hụt về kiến thức SKSS, chưa hiểu rõ cơ thể của bản thân nên các em thiếu kiến thức để bảo vệ, chăm sóc mình. Tại nhà trường, các môn học như: Sinh học, Giáo dục công dân đã cung cấp những kiến thức cơ bản về SKSS, tuy nhiên những giờ học chủ yếu là lý thuyết. Để vận dụng và hiểu biết thực tế về SKSS, nhiều em chưa nắm được sự thay đổi tâm sinh lí giải phẫu. Từ năm 2014, chúng tôi chủ động mời cán bộ của Trung tâm YTDP huyện về trực tiếp truyền thông về SKSS VTN/TN. Các hình thức sinh hoạt phong phú được duy trì thường xuyên tại trường nên 100% học sinh toàn trường đều được tiếp cận kiến thức này. Trước đây mỗi năm có khoảng 1-2 em phải nghỉ học vì mang thai quá sớm, nhưng 3 năm trở lại đây chưa có thêm trường hợp nào. Dự kiến trong thời gian tới, nếu như được hỗ trợ thêm về kinh phí, nhà trường sẽ đa dạng hóa các hình thức sinh hoạt bằng các cuộc thi, sân khấu hóa để tăng cường kỹ năng về SKSS cho các em.
Trang bị kiến thức về SKSS cho trẻ vị VTN/TN là cần thiết và rất quan trọng, nếu không được quan tâm đúng mức sẽ dẫn đến những hậu quả như thiếu kiến thức về vệ sinh thân thể, mang thai ngoài ý muốn; tâm sinh lí thay đổi với những sang chấn về tâm lí; nếu người lớn không chia sẻ, lứa tuổi này sẽ dễ có những hành động tiêu cực. Hơn lúc nào hết, công tác CSSKSS VTN/TN cần được quan tâm hiệu quả từ các cấp, ngành và những người làm cha, làm mẹ, giúp các em nhận thức đúng đắn để tự tin trước ngưỡng cửa cuộc đời.
Đoàn Loan
