Ẩn họa khôn lường từ thuốc lá điện tử đến giới trẻ

Mặc dù chưa được cơ quan chức năng nào cấp phép cũng như giám sát chất lượng, song việc kinh doanh thuốc lá điện tử vẫn diễn ra tràn lan trên các trang mạng xã hội. Chỉ cần gõ cụm từ “thuốc lá điện tử” hay “thuốc lá điện tử tại Hà Tĩnh” thì Facebook sẽ cho ra hàng trăm trang kinh doanh hay hội, nhóm thuốc lá điện tử. Thậm chí còn có cả hội, nhóm sử dụng thuốc lá điện tử mang tên “Pod Hà Tĩnh” hay “Tổng Vape tại Hà Tĩnh”… với hàng ngàn thành viên, chia sẻ các trải nghiệm cũng như độ “phê” của từng loại thuốc.

Học sinh hút thuốc tại các quán nước

Mỗi loại thuốc lá tuỳ vào khối lượng và độ nặng, nhẹ khác nhau mà có giá bán cũng khác nhau. Trong đó, giá bình quân mà các đối tượng rao bán trên các mạng xã hội là từ 250.000 - 400.000 đồng/điếu. Ngoài ra, còn có những loại thuốc lá quấn tay (thuốc lá vui), nhiều hương vị khác nhau có giá từ 50.000 đồng/điếu.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, thuốc lá điện tử xâm nhập vào địa bàn Hà Tĩnh trong vòng 3-4 năm lại nay. Không giống như thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử có nhiều loại, nhiều bộ phận cấu thành. Người dùng sử dụng đầu hút sau đó đổ tinh dầu vào sử dụng. Cũng có những loại đầu hút và tinh dầu được gắn sẵn với nhau, sử dụng sau một thời gian là vứt bỏ hoặc có thể xạc pin để tái sử dụng.

Theo Nghị định 76 ngày 22/10/2001 về hoạt động sản xuất và kinh doanh thuốc lá của Chính phủ thì tất cả các hoạt động nhập khẩu và tiêu thụ sản phẩm thuốc lá sản xuất ở nước ngoài trên thị trường Việt Nam đều là hành vi bị nghiêm cấm. Vì là hàng cấm nhập khẩu nên thuốc lá điện tử và các bộ phận của thuốc lá điện tử hiện nay chủ yếu được buôn bán lén lút.

Hiện tại, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới không được phép nhập khẩu, quảng cáo và bán tại Việt Nam. Tuy nhiên, tại Hà Tĩnh, không quá khó để bắt gặp hình ảnh các bạn trẻ “phì phèo” thuốc lá điện tử tại quán café, quán nhậu hay các quầy bar, club... Theo tìm hiểu, việc sở hữu một thiết bị thuốc lá điện tử (vape, pod) hiện khá dễ dàng. Tại các quán cà phê, quán ăn vặt hay quán trà sữa, không khó để bắt gặp hình ảnh các bạn trẻ, các em học sinh tụm năm, tụm bảy chuyền tay nhau điếu thuốc lá điện tử, thỉnh thoảng lại nhả thứ khói mùi trái cây, mùi tinh dầu mù mịt lên trời. Không chỉ là học sinh nam, các học sinh nữ cũng sử dụng loại thuốc lá điện tử này khiến cho nhiều người không khỏi bất ngờ.

Có thể thấy rằng, thuốc lá nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng là mặt hàng không được khuyến khích kinh doanh, sử dụng. Đặc biệt, với thuốc lá điện tử, mặt hàng này không tự sản xuất trong nước mà chủ yếu được thẩm lậu từ nước ngoài. Dù đã bị nghiêm cấm và có chế tài xử phạt rất nghiêm khắc đối với hành vi buôn lậu, buôn bán trái phép hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, thế nhưng các loại thuốc lá điện tử và các sản phẩm được sử dụng cho thuốc lá điện tử như tinh dầu, tẩu hút… vẫn được lén lút buôn bán.

Ông Nguyễn Thanh Hùng, Thư ký chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá tại Hà Tĩnh cảnh báo, trong thuốc lá điện tử có chứa nicotin và nhiều chất phụ gia khác, ngoài việc có thể gây ảnh hưởng thần kinh như loạn thần, ảo giác, kích động, còn có nguy cơ gây ung thư, tổn thương phổi. Đối với lứa tuổi học sinh, thiếu niên, khi cơ thể đang trong giai đoạn phát triển, sử dụng thuốc lá điện tử gây tác động trực tiếp tới não bộ, gây suy giảm chú ý và tập trung, thay đổi tính cách, hành động thất thường, ảnh hưởng tới trí nhớ và khả năng học tập.

Đặc biệt, ngoài nicotine là chất có khả năng gây nghiện cao tương tự như ma tuý, thì trong thuốc lá điện tử còn có rất nhiều chất hoá học khác không xác định được rõ ràng, hoặc các kim loại nặng, các phân tử siêu mịn và các thành phần độc hại có thể gây nên ảo giác, khiến người hút mất đi năng lực hành vi. Chưa kể do chủ yếu nhập lậu nên trong điếu hút có thể bị trộn lẫn các chất kích thích, điều này ảnh hưởng rất lớn đến hệ thần kinh trung ương.

Những tác hại và hệ lụy đã hiện hữu, song, tại Hà Tĩnh, việc sử dụng thuốc lá điện tử ở giới trẻ vẫn âm ỉ, đặc biệt là ở đối tượng học sinh, sinh viên. Để phòng, chống tác hại thuốc lá điện tử đối với thanh thiếu niên, cần sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa nhà trường và gia đình, sự vào cuộc quyết liệt của lực lượng chức năng, các cấp, ngành và toàn xã hội, góp phần xây dựng thế hệ trẻ không khói thuốc.

Thanh Nhàn