Tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn.
Hiện nay, tình trạng lạm dụng thuốc, lạm dụng kháng sinh, thuốc tiêm, vitamin đang trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam dẫn tới việc lãng phí, mất an toàn và gây kháng thuốc kháng sinh. Vì vậy, ngày 07/9/2017 Bộ Y tế ban hành Quyết định số 4041/QĐ-BYT về việc phê duyệt Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2017 – 2020. Phóng viên Trung tâm TT-GDSK đã có cuộc trao đổi với Dược sĩ Trần Văn Dũng- Trưởng phòng Nghiệp vụ Dược - Sở Y tế Hà Tĩnh để nắm rõ về nội dung này.
Phóng viên: Thưa dược sĩ Trần Văn Dũng, dược sĩ có thể cho biết thực trạng, nguyên nhân cũng như tác hại của việc người dân sử dụng kháng sinh không theo kê đơn hiện nay là như thế nào?
Dược sĩ Trần Văn Dũng: Kháng sinh là thuốc kê đơn, nhưng theo kết quả khảo sát, việc bán thuốc kháng sinh ở các cơ sở bán lẻ thuốc của vùng nông thôn và thành thị các tỉnh phía Bắc nước ta cho thấy phần lớn kháng sinh được bán không có đơn (88% ở thành thị và 91% ở nông thôn). Nhận thức về kháng sinh và kháng kháng sinh của người bán thuốc và người dân còn thấp, đặc biệt ở vùng nông thôn. Nguyên nhân chính là do thói quen của người dân khi bị ốm đau không đến cơ sở khám chữa bệnh để được khám, kê đơn thuốc mà chủ yếu tự đến cơ sở bán lẻ thuốc mua thuốc sử dụng theo kinh nghiệm đã có. Chủ cơ sở bán lẻ thuốc muốn tối đa hóa doanh thu, lợi nhuận và áp lực từ phía khách hàng nên chấp hành chưa nghiêm các quy định về bán thuốc kê đơn. Sự phiền hà và tốn kém để có một đơn thuốc cũng là nguyên nhân khiến người dân muốn mua thuốc tại nhà thuốc. Thuốc, đặc biêt là thuốc kháng sinh có vai trò quan trọng trong việc điều trị chữa bệnh, tuy vậy thuốc có những tác dụng phụ, tác dụng không mong muốn, nếu tự ý sử dụng hoặc sử dụng không đúng cách sẽ gây ra những hậu quả ảnh hưởng đến sức khỏe con người như: dị ứng, nhiễm độc, kéo dài thời gian điều trị, đặc biệt là gia tăng tình trạng kháng kháng sinh.
Phóng viên: Vậy người dân cần tuân thủ những nguyên tắc gì để sử dụng thuốc kháng sinh an toàn, hợp lý,thưa dược sĩ?
Dược sĩ Trần Văn Dũng: Người dân chỉ sử dụng kháng sinh khi có đơn thuốc của bác sĩ. Mua thuốc tại cơ sở bán lẻ thuốc được cấp phép. Khi sử dụng kháng sinh, không được tự ý ngừng thuốc mà phải dùng đúng liều lượng và đúng thời gian quy định, nếu có dấu hiệu bất thường thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được thay đổi loại thuốc khác cho phù hợp hơn. Người dân không dùng thuốc kháng sinh thừa từ lần sử dụng trước cũng như không chia sẻ, không dùng chung thuốc kháng sinh của mình cùng người khác.
Phóng viên : Để đạt hiệu quả cao Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2017-2020 của Bộ Y tế, ngành y tế Hà Tĩnh sẽ tập trung vào các hoạt động chủ yếu nào, thưa dược sĩ?
Dược sĩ Trần Văn Dũng: Sở Y tế đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 63 triển khai thực hiện Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2018-2020 trên địa bàn tỉnh, theo đó ngành Y tế tập trung vào 03 hoạt động chủ yếu:
Thứ nhất là hoạt động nâng cao nhận thức, thay đổi thái độ của người dân: Tăng cường truyền thông cho người dân về việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lý, tác hại của việc tự ý sử dụng thuốc kê đơn, việc sử dụng kháng sinh không hợp lý, hậu quả của kháng kháng sinh và các lợi ích mang lại khi khám bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh cho người dân.
Thứ hai là các hoạt động bảo đảm thực hiện đúng quy định kê đơn thuốc, gồm: tăng cường tuyên truyền phổ biến, giáo dục nâng cao nhận thức của y sĩ, bác sĩ về việc kê đơn thuốc an toàn, hợp lý, trọng tâm là thuốc kháng sinh và kháng thuốc kháng sinh. Tập huấn phổ biến các quy định về kê đơn thuốc, đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn cho các bác sĩ, y sĩ trực tiếp kê đơn. Ứng dụng và triển khai việc thực hiện kê đơn ngoại trú điện tử để giảm được các sai sót trong việc kê đơn thuốc cho bệnh nhân ngoại trú. Kiểm tra, giám sát thường xuyên việc thực thi các quy định về kê đơn thuốc ngoại trú tại các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn toàn tỉnh.
Thứ ba là các hoạt động đảm bảo thực hiện đúng quy định bán thuốc theo đơn: Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục nâng cao nhận thức của dược sĩ về việc bán thuốc theo đơn đúng quy định. Tập huấn phổ biến các quy định về bán thuốc theo đơn; đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn cho các dược sĩ trực tiếp bán thuốc tại các cơ sở bán lẻ thuốc. Úng dụng phần mềm quản lý mua, bán thuốc tại các quầy thuốc, nhà thuốc để bảo đảm bán thuốc kê đơn đúng quy định, bảo đảm thuốc có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng và chất lượng được giám sát, đồng thời công khai minh bạch về giá thuốc. Thanh tra, kiểm tra chuyên ngành tại các cơ sở bán lẻ thuốc trên địa bàn các huyện, thành phố, thị xã nhằm phát hiện, ngăn ngừa, xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm quy định về bán thuốc theo đơn.
Phóng viên: Xin được cảm ơn dược sĩ!
Đoàn Loan
