Khám sàng lọc Glôcôm sớm để bảo vệ đôi mắt bạn
Ước tính, thế giới sẽ có khoảng 80 triệu người mắc Glôcôm vào năm 2020, trong đó 11,2 triệu người mù do bệnh. Hiện tại khám mắt thường xuyên là cách tốt nhất để phát hiện và ngăn ngừa các biến chứng do bệnh Glôcôm. Đây cũng chính là chủ đề của Tuần lễ Glôcôm thế giới năm 2018, được tổ chức từ ngày 11 - 17/3, nhằm động viên toàn xã hội tham gia vào các hoạt động chăm sóc mắt, phòng chống mù lòa.
Tại Hà Tĩnh, chưa có số liệu thống kê về tỷ lệ bệnh nhân bị Glôcôm nhưng theo Bs. Lê Công Đức – Trưởng khoa Mắt, bệnh viện Đa khoa tỉnh: Glôcôm đứng thứ hai trong các nguyên nhân gây mù loà sau đục thủy tinh thể. Bệnh nguy hiểm ở chỗ không có thuốc điều trị hoặc phẫu thuật nào có thể phục hồi được những tổn thương chức năng và thực thể do glôcôm gây ra. Tuy nhiên, hiện nay người dân vẫn còn chưa biết nhiều về bệnh, tự ý điều trị và thường đến bệnh viện khi bệnh tình đã trở nên quá nặng, nhiều trường hợp gây mù vĩnh viễn.
Ông Nguyễn Văn Thường – 67 tuổi, ở Đức Thanh – Đức Thọ đến khoa mắt bệnh viện Đa khoa tỉnh với mong muốn mổ đục thủy tinh thể. Tuy nhiên sau khi thăm khám, ông được chẩn đoán bị Glôcôm góc mở, cần phải phẫu thuật hoặc điều trị nội khoa để duy trì thị lực. Giống như ông Thường, bà Lê Thị Đức, 65 tuổi, xã Thạch Hưng – Thành phố Hà Tĩnh cũng chỉ được chẩn đoán Glôcôm khi đến bệnh viện khám. Trước đó gần một năm bà tự lấy thuốc điều trị viêm xoang do thấy đau đầu, nhức nửa mặt. Theo Bs. Lê Công Đức những trường hợp như ông Thường, bà Đức do phát hiện muộn nên việc điều trị không thể giúp hồi phục thị lực đã mất mà chỉ ngăn chặn bệnh không tiếp tục gây tổn thương đầu dây thần kinh thị giác. Và những người này phải tiếp tục được chăm sóc, theo dõi thường xuyên, được điều trị cho đến hết quãng đời còn lại nhằm kiểm soát được diễn biến bệnh, hạn chế tối đa tổn hại về thực thể và chức năng thị giác.
Bs. Đức cho biết thêm: Bệnh glôcôm có 02 loại, glôcôm góc đóng và glôcôm góc mở. Với bệnh glôcôm góc mở, bệnh nhân thường không có triệu chứng gì. Áp lực trong mắt của bệnh nhân tăng lên từ từ, tầm nhìn của bệnh nhân mờ dần và cuối cùng là mù hoàn toàn. Không giống như glôcôm góc mở, những bệnh nhân bị glôcôm góc đóng có áp lực trong mắt tăng lên rất cao đột ngột làm cho mắt đau nhức, nhìn mờ, đau đầu, buồn nôn. Tuy nhiên, bệnh glôcôm góc đóng cũng có thể biểu hiện âm thầm (glôcôm góc đóng mạn tính) làm bệnh nhân không để ý, cuối cùng gây tổn hại thần kinh mắt. Phần lớn bệnh glôcôm không được phát hiện sớm, bệnh nhân thường lầm tưởng với mờ do cận thị ở người lớn tuổi, do đục thủy tinh thể hoặc do các bệnh khác nên đến giai đoạn cuối teo toàn bộ thần kinh trong mắt và dẫn đến mất dần thị lực mới đến khám và điều trị. Lúc này việc điều trị chỉ ngăn chặn bệnh không tiếp tục gây tổn thương đầu dây thần kinh thị giác.
Cũng theo Bs Đức tất cả mọi người ở mọi lứa tuổi đều có thể bị glôcôm. Thường thường thì những người lớn tuổi bị bệnh glôcôm nhiều hơn các trẻ em. Tuy nhiên có một số nhóm người sau đây có nguy cơ bệnh cao hơn: người trên 40 tuổi, người có bệnh tiểu đường hay cao huyết áp, người có tiền căn gia đình đã mắc bệnh glôcôm, người bị viễn thị, giác mạc (tròng đen) nhỏ, người có tiền sử dùng thuốc nhóm steroid đường toàn thân hoặc tra mắt trong thời gian dài, cận thị nặng, có tiền căn chấn thương hay phẫu thuật mắt.
Bệnh Glôcôm thường có những biểu hiện dễ nhận thấy như: mắt đau đột ngột, đau nhức dữ dội từng cơn, lan lên nửa đầu cùng bên; bệnh nhân nhìn đèn thấy có quầng xanh đỏ như cầu vồng; thường buồn nôn hoặc nôn; mắt đỏ lên và nhìn mờ ở nhiều mức độ... Sờ tay vào mắt thấy nhãn cầu căng cứng như hòn bi. Đôi khi người bệnh thấy sợ ánh sáng, chảy nước mắt nhưng không tiết rỉ mắt, mi mắt sưng nề, giác mạc phù nề mờ đục... Khi có những triệu chứng như trên người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám mắt, đo nhãn áp và xử trí kịp thời. Việc phát hiện sớm có ý nghĩa quan trọng nhất đối với việc điều trị bệnh. Điều này sẽ giúp bệnh nhân kiểm soát được áp lực nội nhãn và ngăn ngừa sự tổn hại tầm nhìn. Đối với người bệnh glôcôm cần phải được chăm sóc theo dõi thường xuyên, theo một quy trình chặt chẽ từ khi được phát hiện bệnh, được điều trị cho đến hết quãng đời còn lại nhằm kiểm soát được diễn biến bệnh, hạn chế tối đa tổn hại về thực thể và chức năng thị giác.
Bs. Đức cho biết thêm: để phòng tránh mù lòa do Glôcôm, cần tầm soát, phát hiện sớm, điều trị kịp thời và theo dõi thường xuyên. Khi có triệu chứng nghi ngờ, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám mắt, đo nhãn áp và xử trí kịp thời, không tự ý mua thuốc nhỏ mắt khi chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa Mắt; đồng thời cần khám mắt định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm bệnh.
Thu Hòa
