Luật phòng chống tác hại của thuốc lá
Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây nguy hại đến tính mạng con người và sức khỏe cộng đồng. Sự ra đời của luật Phòng chống tác hại thuốc lá nhằm giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá, kiểm soát chặt chẽ và từng bước giảm nguồn cung cấp thuốc lá, từ đó giảm tác hại của thuốc lá đối với xã hội.
Rất dễ dàng nhận thấy những hình ảnh hút thuốc lá tại các cơ sở y tế, nơi vui chơi giải trí, bến tàu, bến xe.... Đây gần như là 1 thói quen mà người hút thuốc khó từ bỏ, thói quen đốt thuốc mọi lúc mọi nơi. Người ta không quan tâm nhiều đến tác hại của thuốc lá cũng như những qui định liên quan... những người xung quanh. Theo số liệu của Bộ Y tế, Việt Nam nằm trong nhóm 15 quốc gia có tỷ lệ người sử dụng thuốc lá cao nhất thế giới. Hút thuốc lá là nguyên nhân của nhiều căn bệnh khác nhau trong đó làm gia tăng các căn bệnh nguy hiểm như Ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhồi máu cơ tim...
Ở nước ta, trong số 4 nguyên nhân gây tử vong cao thì thuốc lá đứng hàng thứ hai sau HIV. Tổ chức Y tế Thế giới ước tính, mỗi năm Việt Nam có khoảng 40.000 người tử vong về các bệnh có liên quan đến thuốc lá và dự báo đến năm 2030, con số này sẽ tăng lên tới 70.000 người, gấp 4 lần số ca tử vong vì tai nạn giao thông đường bộ tại nước ta mỗi năm. Quá nhiều lý do để nói "không” với thuốc lá . Nhà nước ta cũng đã ban hành nhiều văn bản pháp luật liên quan đến vấn đề phòng chống tác hại thuốc lá nhưng với nhiều lý do khác nhau nên cho đến nay số lượng thuốc lá buôn lậu vào Việt Nam ngày một nhiều hơn và số người hút thuốc lá cũng ngày một gia tăng. Điều đó cho thấy tính pháp lý chưa cao, tính thực tiễn còn nhiều hạn chế và đặc biệt sự thiếu kiên quyết trong xử lý sai phạm là nguyên nhân dẫn đến thực trạng này. Chính vì vậy, Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực từ ngày 01/5/2013 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.
Chị Nguyễn Thị Phượng – Trưởng phòng Tuyên truyền - Sở Tư Pháp cho biết: Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá ra đời đã tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho công tác phòng chống tác hại thuốc lá, góp phần hạn chế bệnh tật, nâng cao sức khỏe cộng đồng. Luật PCTHCTL có 5 chương, 35 điều, quy định các biện pháp giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá, kiểm soát chặt chẽ nhằm giảm nguồn cung cấp thuốc lá và điều kiện bảo đảm để thực hiện hiệu quả công tác phòng chống tác hại của thuốc lá. Theo đó Luật cũng đã qui định rõ: Trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, địa phương trong việc phòng chống tác hại của thuốc lá;Quyền và nghĩa vụ của công dân trong phòng, chống tác hại của thuốc lá. Đặc biệt, tại Điều 9, qui định về các hành vi bị nghiêm cấm như sau: cấm sản xuất, mua bán, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá giả, sản phẩm được thiết kế có hình thức hoặc kiểu dáng như bao, gói hoặc điếu thuốc lá; mua bán, tàng trữ, vận chuyển nguyên liệu thuốc lá, thuốc lá nhập lậu. Cấm quảng cáo, khuyến mại thuốc lá; tiếp thị thuốc lá trực tiếp tới người tiêu dùng dưới mọi hình thức. Cấm tài trợ của tổ chức, cá nhân kinh doanh thuốc lá, trừ trường hợp quy định tại Điều 16 của Luật này. Cấm người chưa đủ 18 tuổi sử dụng, mua, bán thuốc lá; sử dụng người chưa đủ 18 tuổi mua, bán thuốc lá. Cấm bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi; bán thuốc lá bằng máy bán thuốc lá tự động; hút, bán thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm. Cấm sử dụng hình ảnh thuốc lá trên báo chí, xuất bản phẩm dành riêng cho trẻ em; vận động, ép buộc người khác sử dụng thuốc lá.
Luật cũng qui đinh các địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và trong phạm vi khuôn viên như các cơ quan hành chính nhà nước, cơ sở y tế, cơ sở giáo dục, cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em. Chính vì vậy, hiện nay việc thực hiện luật phòng chống tác hại thuốc lá không chỉ được triển khai mạnh mẽ trong các cơ quan đơn vị mà còn quán triệt trong chính từng đơn vị thôn, xóm.
Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe là điều đã rõ, nhưng trong vấn đề này, ý thức tôn trọng pháp luật là điều rất quan trọng. Chính vì vậy, bên cạnh việc tăng cường xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật phòng chống tác hại thuốc lá thì công tác tuyên truyền, giáo dục đóng một vai trò quan trọng, có như vậy, luật phòng chống tác hại thuốc lá mới thật sự phát huy được hiệu quả, góp phần làm giảm khả năng bệnh tật ảnh hưởng đến sức khỏe con người do hút thuốc lá./.
Hải Thuận - Viết Long
