Thực thi nghiêm luật phòng, chống tác hại thuốc lá trong đội ngũ cán bộ công chức, viên chức lao động
Sử dụng thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây bệnh và tử vong hàng đầu trên thế giới. Với con số tử vong do thuốc lá hàng năm trên toàn thế giới khoảng 6 triệu người, hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá là một hoạt động y tế công cộng hết sức quan trọng đối với các nước trên thế giới và tại Việt Nam. Mỗi ngày Việt Nam có trên 100 ca tử vong vì các bệnh có liên quan đến sử dụng thuốc lá, gấp 4 lần số ca tai nạn giao thông đường bộ. Theo Tổ chức Y tế thế giới, nếu không có biện pháp ngăn chặn, đến năm 2030 có gần 10% dân số Việt Nam tử vong vì các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá. Nước ta đã ban hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực từ 1/5/2013, nhằm giảm tỷ lệ người hút thuốc lá trong cộng đồng, giảm những tác hại của thuốc lá đến sức khỏe, tính mạng con người
Tuy nhiên, việc thực thi vẫn gặp nhiều khó khăn. Theo quy định thì doanh nghiệp, đại lý bán buôn, đại lý bán lẻ thuốc lá phải có giấy phép bán thuốc lá theo quy định của Chính phủ. Tại điểm bán của đại lý bán buôn, đại lý bán lẻ thuốc lá phải treo biển thông báo không bán thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi; đại lý bán lẻ, điểm bán lẻ thuốc lá không được trưng bày quá một bao, một hộp của một nhãn hiệu thuốc lá. Thực tế, hầu như chưa có địa điểm bán thuốc lá nào thực hiện điều này. Tại các đơn vị hành chính, nhiều nơi chưa thực hiện triệt để các quy định về phòng, chống tác hại thuốc lá, tỷ lệ hút thuốc có giảm nhưng chưa cao. Việc thực hiện Nghị định 176/NĐ-CP về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế (có hiệu lực từ 31/12/2013), trong đó, các quy định xử phạt liên quan đến thuốc lá mới chỉ dừng lại ở mức nhắc nhở.
Trước tình hình đó, với mục tiêu tăng cường việc thực thi nghiêm Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá, là cơ quan thường trực, Sở Y tế Hà Tĩnh đã xây dựng kế hoạch hoạt động năm 2015 với 3 mục tiêu: nâng cao nhận thức người dân về tác hại thuốc lá, lợi ích của môi trường không khói thuốc, các quy định của Luật Phòng, chống thuốc lá và các văn bản hướng dẫn; xây dựng môi trường không khói thuốc, giám sát, đánh giá tình các hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá; tăng cường năng lực cho cán bộ thanh tra, công an tham gia hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá. Ngành đã tham mưu Uỷ ban nhân dân tỉnh kiện toàn Ban chỉ đạo; phối hợp với Báo Hà Tĩnh, Đài Phát thanh truyền hình tỉnh, Sở Thông tin và Truyền thông, Trung tâm Truyền thông –Giáo dục sức khỏe Hà Tĩnh cùng các đơn vị liên quan tăng cường công tác tuyên truyền tác hại hút thuốc lá và Luật phòng chống tác hại thuốc lá . Bên cạnh việc tuyên truyền phòng, chống tác hại thuốc lá, tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo về thực hiện Luật. Thông qua các hoạt động tuyên truyền, vận động cùng với ý thức của mỗi cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, học sinh, sinh viên, các tầng lớp Nhân nhân tích cực tham gia, thực hiện, chấp hành và thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá nghiêm túc sẽ làm cải thiện, giảm tỉ lệ người sử dụng thuốc lá và phơi nhiễm với khói thuốc lá, bảo vệ sức khỏe cho mọi người. Ngành đã tổ chức thành công hội nghị triển khai kế hoạch phòng, chống tác hại thuốc lá năm 2015. Tăng cường phối hợp với các ban, ngành, đơn vị liên quan tổ chức nhiều lớp tập huấn về phòng chống thuốc lá: tập huấn điều tra, đánh giá trước can thiệp phòng chống tác hại thuốc lá, tập huấn công tác thu thập số liệu phục vụ nghiên cứu khoa học đánh giá tình hình sử dụng thuốc lá và kết quả thực hiện Luật phòng chống tác hại thuốc lá năm 2015 tại Hà Tĩnh cho các điều tra viên. Tổ chức phổ biến Luật cho các đoàn viên thanh niên, cán bộ thanh tra, quản lý thị trường, công an môi trường tuyến tỉnh và huyện. Tổ chức cuộc thi tìm hiểu về phòng chống thuốc lá và Luật cấm hút thuốc lá cho 2.500 em học sinh khối 11 của 13 huyện, thị xã, thành phố. Đã cấp phát được 18.000 tờ rơi; 450 biển và 500 đĩa CD tuyên truyền Luật phòng chống tác hại thuốc lá; 200 pano 2m x 4m treo tại tất cả các trụ sở cơ quan.
Hiện nay, nhiều cơ sở khám chữa bệnh đã tiên phong xây dựng mô hình “Bệnh viện không khói thuốc”, tạo hiệu ứng tích cực, điển hình như bệnh viện Đa khoa tỉnh, bệnh viện thành phố, bệnh viện đa khoa huyện Đức Thọ,... Đơn vị đã xây dựng cơ sở không khói thuốc đưa vào tiêu chí đánh giá thi đua hàng năm đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát thường xuyên, đột xuất, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị, đưa ra các quy định và gương mẫu thực hiện; tổ chức cam kết xây dựng “Cơ sở y tế không hút thuốc” và áp dụng các biện pháp phạt cá nhân và cơ sở y tế vi phạm quy định về cấm hút thuốc theo quy định hiện hành”. Tại Bệnh viện Phổi Hà Tĩnh, 100% cán bộ công chức, viên chức bệnh viện không hút thuốc, trở thành bệnh viện tiêu biểu cho các đơn vị noi theo.
Để công tác tuyên truyền Luật phòng, chống tác hại thuốc lá trên địa bàn tỉnh đạt hiệu quả cao. Thời gian tới, Hà Tĩnh tiếp tục chú trọng công tác truyền thông, giáo dục về Luật Phòng chống tác hại thuốc lá và tác hại của thuốc lá trong cộng đồng. Tăng cường tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về tác hại thuốc lá, lợi ích của môi trường không khói thuốc, phổ biến Luật PCTHTL và các văn bản hướng dẫn. tại bệnh viện, trường học, nơi làm việc và nơi công cộng. Đặc biệt chú trọng tuyên truyền tới đội ngũ vị thành niên, thiếu niên đang học tập tại mái trường phổ thông. Thành lập các đoàn thanh tra liên ngành giám sát việc thực hiện luật tập trung vào việc thực hiện quy định cấm hút thuốc, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá tại điểm bán và việc in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh trên bao bì thuốc lá. Phối hợp với các đơn vị liên quan để củng cố và mở rộng các mô hình điểm về môi trường không khói thuốc lá tại nơi làm việc và các hoạt động Phòng chống thuốc lá trong thời gian tới.
Chương trình phòng, chống tác hại của thuốc lá cần tiếp tục được đẩy mạnh, đa dạng các hoạt động, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, mạnh mẽ của các ban, ngành, đoàn thể, nhất là các tầng lớp nhân dân.
Thanh Loan - Huy Hoàng
