Các bước để tiêm insulin đúng cách
Nhiều bệnh nhân đái tháo đường cần điều trị bằng insulin lâu dài, và họ đều gặp phải tình trạng bối rối giống nhau, đó là làm thế nào để tiêm insulin đúng cách tại nhà?
1. Lợi ích của insulin trong điều trị đái tháo đường
Điều trị bệnh đái tháo đường có thể được chia thành 3 khía cạnh: Chế độ ăn uống, tập thể dục và dùng thuốc. Nói chung, chế độ ăn uống và tập thể dục sẽ được điều chỉnh trước tiên.
Nếu lượng đường trong máu vẫn không thể được kiểm soát tốt bằng liệu pháp ăn kiêng và tập thể dục thì sẽ cần dùng thuốc như thuốc uống hạ đường huyết hoặc insulin đường tiêm.
Insulin là một trong những hormone do tuyến tụy tiết ra, có thể thúc đẩy quá trình chuyển hóa đường và hạ đường huyết. Thuốc insulin sử dụng công nghệ tổng hợp gen để tạo ra insulin có đặc tính hóa học tương tự như insulin của con người.
Insulin thường được sử dụng để điều trị bệnh đái tháo đường type 1, tuy nhiên, trong một số trường hợp, người bị đái tháo đường type 2 cũng có thể cần dùng insulin.
Insulin giúp duy trì ổn định lượng đường trong máu, ngăn ngừa hoặc trì hoãn sự xuất hiện của các biến chứng. Khi bác sĩ đánh giá nhu cầu điều trị bằng insulin, có thể cân nhắc việc sử dụng bút tiêm insulin để kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn.
2. Chuẩn hóa các bước để tiêm insulin đúng cách
Bút tiêm insulin là một thiết bị y tế được sử dụng để tiêm insulin vào cơ thể. Khi sử dụng, bệnh nhân chỉ cần điều chỉnh nút định lượng đến đơn vị liều lượng yêu cầu, sau đó đưa kim vào mô dưới da và nhấn nút định lượng để hoàn tất quá trình tiêm.
Có nhiều loại bút tiêm insulin khác nhau. Mặc dù nguyên tắc sử dụng hơi khác nhau nhưng vẫn có những biện pháp phòng ngừa chung, bao gồm:
- Giữ vệ sinh, rửa tay trước khi tiêm;
- Kiểm tra cẩn thận loại insulin, liều lượng, đặc tính, thời gian tiêm và ngày hết hạn. Hãy thực hiện "ba quan sát" - quan sát dạng bào chế, quan sát thời hạn sử dụng và quan sát hình thức bên ngoài;
- Kiểm tra và khử trùng chỗ tiêm. Phương pháp khử trùng là lấy điểm tiêm làm trung tâm, dùng cồn khử trùng da theo hình xoắn ốc từ trung tâm ra xung quanh, có đường kính lớn hơn 5cm.
- Chọn kỹ thuật tiêm thích hợp. Đối với bệnh nhân trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn, bất kể giới tính, độ tuổi hay chỉ số BMI của bệnh nhân, nên sử dụng kim 4mm. Khi sử dụng kim ngắn hơn 4-5mm, không cần véo da. Nếu sử dụng kim ≥6mm cần véo da bằng ngón trỏ và ngón cái hoặc đưa kim vào góc 45° để giảm nguy cơ tiêm vào cơ;
- Kim phải được giữ nguyên tại chỗ ít nhất 10 giây sau khi tiêm;
- Xử lý kim sau tiêm đúng cách, đậy nắp kim lại sau khi tiêm, sử dụng kim một lần.
3. Lưu ý khi tiêm insulin
Vì cần tiêm thường xuyên nên việc lựa chọn vị trí tiêm rất quan trọng. Dựa trên khả năng hoạt động, khoảng cách giữa các mạch máu và dây thần kinh cũng như tình trạng của mô dưới da, các vị trí nên tiêm là: Cánh tay trên, bụng, mông và đùi. Ngoài ra, các vị trí tiêm khác nhau có tỷ lệ hấp thụ insulin khác nhau.
Một số phản ứng bất lợi có thể xảy ra sau khi tiêm insulin. Khi thấy đau, hoặc cứng ở chỗ tiêm, nên ngừng tiêm ngay lập tức cho đến khi các triệu chứng biến mất. Việc tiêm insulin nhiều lần vào cùng một vị trí sẽ có nhiều bất lợi, dễ xảy ra tình trạng chai cứng, ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ insulin, điều này cũng sẽ gây sợ hãi khi tiêm và tăng áp lực tinh thần.
Việc bảo quản insulin đúng cách cũng rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị. Không chỉ dung dịch insulin phải được bảo quản đúng cách mà bút insulin và các hộp nạp insulin cũng phải được bảo quản đúng cách.
Trước hết, bút insulin phải được bảo quản tránh độ ẩm, bụi bẩn, nhiệt độ cao và ánh nắng trực tiếp. Lau nắp bút, thân bút và hộp bút bằng vải sạch, nhưng tránh dùng dầu và cồn.
Thứ hai, phải bảo quản insulin chưa mở trong tủ lạnh và ở nhiệt độ 2 - 8°C. Insulin đã mở và đang sử dụng nên được bảo quản ở nhiệt độ phòng (15 đến 30°C) theo hướng dẫn của nhà sản xuất và trong thời hạn sử dụng.
Cần sử dụng kim tiêm mới cho mỗi lần tiêm, đồng thời chuẩn bị thêm bút tiêm và kim tiêm dự phòng phòng trường hợp bị mất hoặc hư hỏng không thể sử dụng được.
Ngoài ra, không bao giờ dùng chung bút tiêm với người khác. Nếu gặp bất kỳ vấn đề gì khi tiêm insulin, nên tham khảo ý kiến bác sĩ càng sớm càng tốt.
Cuối cùng, đối với bệnh nhân đái tháo đường, kiểm soát lượng đường trong máu là một trong những yếu tố then chốt. Người bệnh nên theo dõi lượng đường trong máu theo chỉ dẫn của bác sĩ khi sử dụng insulin, như lượng đường trong máu lúc đói, lượng đường trong máu sau ăn… mỗi ngày và ghi lại quá trình tập luyện, chế độ ăn uống hàng ngày và mang theo hồ sơ và thuốc khi đến các cuộc hẹn tái khám. Bác sĩ sẽ điều chỉnh liều lượng insulin dựa trên các hồ sơ này. Nếu lượng đường vẫn chưa được kiểm soát tốt thông qua phác đồ đã sử dụng, bác sĩ có thể sẽ thay đổi phác đồ điều trị.