“Phấn đấu loại trừ sốt rét bền vững”
Với sự nỗ lực của các cấp, ngành và địa phương, nhất là ngành Y tế, đến nay, tình hình dịch bệnh sốt rét trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã được kiểm soát. Với hệ thống xét nghiệm phát hiện ký sinh trùng sốt rét được tăng cường về số lượng và chất lượng, công tác giám sát dịch tễ được chú trọng, bệnh sốt rét trên toàn tỉnh đã giảm cả về số lượng lâm sàng và ký sinh trùng. Bên cạnh những kết quả đạt được, nguy cơ bệnh sốt rét quay trở lại tỉnh ta vẫn rất cao do số người di biến động lớn cộng với tâm lý chủ quan của người dân.
Vì cuộc sống mưu sinh, người dân ở nhiều địa phương của tỉnh ta thường xuyên phải đi xây dựng kinh tế, làm thuê thời vụ ở các vùng có sốt rét lưu hành cao như: Angola, Lào, các vùng Tây Nguyên … Người lao động làm việc tại đây có nguy cơ nhiễm ký sinh trùng sốt rét cao bởi vì họ chưa biết nhiều về tình hình dịch bệnh nơi đây, thiếu hiểu biết về các biện pháp phòng chống sốt rét như ngủ màn, uống thuốc phòng khi đi vào vùng sốt rét lây truyền, trở về địa phương nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, tính mạng, kinh tế của người bệnh và đặc biệt đây là các ổ bệnh tiềm tàng có thể lây truyền ra cộng đồng, ảnh hưởng đến kết quả của chương trình Quốc gia phòng chống sốt rét.
Anh Nguyễn Văn In, sinh năm 1986, trú tại xóm 6, xã Kỳ Tây, Kỳ Anh đi làm ăn ở bên Angola được một thời gian ngắn thì bắt đầu xuất hiện các cơn rét run, sốt cao đồng thời vã mồ hôi. Anh chia sẻ: “Sau nhiều lần lên cơn sốt rét và điều trị mãi không khỏi, tháng 2/2017, vợ chồng tôi quyết định trở về quê. Kịp thời đến điều trị tại trạm y tế xã Kỳ Tây, tôi được xét nghiệm lam máu và điều trị đúng phác đồ, đến nay bệnh của tôi đã khỏi hẳn và không còn lên cơn sốt rét ”. Y sĩ Nguyễn Tân Hợi- Trạm y tế xã Kỳ Tây, Kỳ Anh chia sẻ với chúng tôi: Là xã miền núi đa phần người dân sống bằng nghề đi rừng nên Kỳ Tây vốn là xã trọng điểm sốt rét của huyện Kỳ Anh. Trong những năm qua, các cơ quan chuyên môn, trong đó có cán bộ Trạm y tế xã Kỳ Tây đã không ngừng đẩy mạnh nhiều hoạt động để ngăn chặn tình trạng mắc bệnh sốt rét tại địa phương. Ngoài các hoạt động diệt lăng quăng, diệt muỗi; tẩm màn, cấp màn, võng màn cho các hộ dân trong xã; cấp thuốc điều trị cho bệnh nhân dương tính với ký sinh trùng sốt rét; cấp thuốc cho các đối tượng đi rừng, ngủ rẫy mang theo uống khi sốt… Trạm cũng chú trọng công tác truyền thông để người dân chủ động đến trạm y tế xét nghiệm tìm ký sinh trùng sốt rét khi có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh và để được điều trị kịp thời. Nhờ vậy nên mấy năm trở lại đây xã đã đạt mục tiêu 3 không: không có tử vong do sốt rét, không có dịch sốt rét, không có sốt rét ác tính.
Thời gian qua, chương trình phòng, chống sốt rét tỉnh ta đạt các mục tiêu cơ bản là: không có tử vong do sốt rét, không có dịch sốt rét, không có sốt rét ác tính; tỷ lệ bệnh nhân mắc sốt rét giảm, ký sinh trùng sốt rét giảm. Trong năm 2016, toàn tỉnh có 855 bệnh nhân sốt rét, trong đó có 97 bệnh nhân mang kí sinh trùng sốt rét. 3 tháng đầu năm 2017, toàn tỉnh có 130 bệnh nhân sốt rét, giảm 38%, trong đó có 09 ký sinh trùng sốt rét, giảm 62,6% so với cùng kỳ năm 2016. Việc giám sát dịch tễ được tăng cường, phát hiện sớm bệnh nhân sốt rét tại cơ sở; kịp thời nắm bắt và theo dõi biến động côn trùng, ký sinh trùng. Công tác phát hiện điều trị qua hệ thống y tế cơ sở, y tế thôn bản đã được chỉ đạo tăng cường tại các địa phương. Đặc biệt hệ thống xét nghiệm, phát hiện ký sinh trùng sốt rét được tăng về số lượng và chất lượng, giảm nguồn lây trong cộng đồng, hạn chế số bệnh nhân sốt rét trong tương lai. Hiện toàn tỉnh có 62 điểm kính tập trung tại 62 trạm y tế, tạo điều kiện thuận lợi cho việc soi tiêu bản máu tìm ký sinh trùng sốt rét, cũng như test nhanh tìm kháng nguyên sốt rét.
Theo Bác sỹ Nguyễn Hữu Thanh – Giám đốc Trung tâm Phòng chống Sốt rét- Kí sinh trùng- Côn trùng tỉnh: Hiện nay công tác phòng chống sốt rét đang gặp phải một số khó khăn về kinh phí thực hiện, việc quản lý dân di biến động vẫn gặp nhiều khó khăn nhất là các ca bệnh ngoại lai, đặc biệt một số ca sốt rét nặng có biến chứng ở vùng có sốt rét lưu hành về có nguy cơ kháng thuốc lớn....Để tiếp tục giữ vững ổn định trong phòng chống sốt rét, đòi hỏi ngành Y tế phải nỗ lực cao độ cũng như sự vào cuộc tích cực của cộng đồng trong việc tăng cường củng cố mạng lưới phòng chống sốt rét từ tỉnh đến thôn, bản nhằm bảo đảm việc giám sát và điều trị ngay tại tuyến cơ sở để ngăn chặn và giảm tử vong do sốt rét. Hoạt động giám sát dịch tễ phải thường xuyên, liên tục, có sự đầu tư thích đáng về nhân lực, vật lực và thời gian. Ngoài ra, cần xã hội hóa công tác phòng chống sốt rét và huy động lực lượng tham gia phòng chống sốt rét trong các hoạt động chung của ngành Y tế, tăng cường công tác truyền thông giáo dục sức khoẻ; tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm soát sốt rét ngoại lai, không để mầm bệnh xâm nhập vào địa bàn tỉnh, đảm bảo cho thế hệ tương lai không mắc bệnh sốt rét.
Bệnh sốt rét làm giảm sức lao động, giảm thu nhập, dẫn tới nghèo đói, vì vậy bệnh sốt rét có ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển của đời sống kinh tế xã hội. Ngay từ bây giờ chúng ta cần tập trung nguồn lực để đánh bại bệnh sốt rét góp phần đảm bảo cho thế hệ tương lai không mắc bệnh sốt rét, đúng như chủ đề của ngày Thế giới phòng chống Sốt rét 2017 mà Tổ chức y tế thế giới phát động nhân ngày 25/4: “Phấn đấu loại trừ sốt rét bền vững”,
Đoàn Loan
