Hà Tĩnh tăng cường xây dựng môi trường giáo dục không khói thuốc: Học sinh phải được bảo vệ trước những hiểm họa mới

PV: Thưa ông, thuốc lá điện tử đang có xu hướng len lỏi vào môi trường học đường. Ông đánh giá như thế nào về thực trạng này tại trường học Hà Tĩnh?

Ông Nguyễn Duy Ngọc - Trưởng phòng Giáo dục mầm non - Công tác học sinh, sinh viên Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Tĩnh: Thời gian gần đây, một số trường học trên địa bàn Hà Tĩnh ghi nhận học sinh có biểu hiện tò mò, thử nghiệm các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Dù số trường hợp phát hiện trực tiếp chưa nhiều, nhưng để ngăn chặn, các trường học đã tăng cường các biện pháp phòng, chống.

Thuốc lá điện tử được ngụy trang dưới nhiều hình thức như bút viết, USB, lọ nước hoa… khiến nhà trường rất khó phát hiện. Điều đáng lo là học sinh coi đây như một ‘mốt thời thượng’, không ý thức được tác hại với sức khỏe, sự phát triển trí tuệ và cả tương lai của các em. Một bộ phận học sinh tiếp cận thông tin không chính thống, dẫn đến nhận thức sai lầm như “thuốc lá điện tử không độc”, “chỉ tạo mùi thơm”, “dễ bỏ, không gây nghiện”.

Ông Nguyễn Duy Ngọc - Trưởng phòng Giáo dục mầm non - Công tác học sinh, sinh viên, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Tĩnh

PV: Để ngăn chặn nguy cơ từ sớm – từ xa, Sở Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các trường học triển khai đồng bộ các giải pháp gì?

Ông Nguyễn Duy Ngọc - Trưởng phòng Giáo dục mầm non - Công tác học sinh, sinh viên, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Tĩnh: Chúng tôi yêu cầu mỗi trường phải coi tuyên truyền phòng, chống tác hại thuốc lá – đặc biệt là thuốc lá điện tử – là nhiệm vụ trọng tâm trong giáo dục kỹ năng sống và bảo vệ sức khỏe học sinh. Các giải pháp gồm: Tổ chức tuyên truyền chuyên đề, mời cán bộ y tế, công an, chuyên gia phòng chống tác hại thuốc lá nói chuyện chuyên đề. Học sinh được tìm hiểu về tác hại thực sự của nicotine, dung môi, hương liệu trong thuốc lá điện tử. Tổ chức các buổi hỏi – đáp, xử lý tình huống, xem video cảnh báo. Lồng ghép vào sinh hoạt lớp, chào cờ, hoạt động ngoại khóa như: mỗi tuần, giáo viên chủ nhiệm dành thời gian hướng dẫn kỹ năng từ chối khi bị dụ dỗ; đội thiếu niên – liên đội triển khai các mô hình “Chi đội nói không với thuốc lá điện tử”. Bên cạnh đó, các trường cũng thường xuyên tăng cường phối hợp với gia đình qua nhóm Zalo, sổ liên lạc điện tử; hướng dẫn phụ huynh phát hiện dấu hiệu bất thường của con: mùi vị lạ, thiết bị nhỏ ngụy trang, thay đổi hành vi. Phát huy vai trò của lực lượng xã hội như: công an xã/phường kiểm tra, ngăn chặn nguồn cung quanh trường học; đoàn thanh niên phối hợp tuyên truyền tại khu dân cư.

Các giáo viên tham gia lớp tập huấn về phòng, chống tác hại thuốc lá

PV: Việc giáo dục học sinh không thể chỉ dừng ở việc tuyên truyền mà phải đổi mới cách tiếp cận để học sinh “tự hiểu – tự sợ – tự tránh”, theo ông tại Hà Tĩnh đã triển khai chưa và hiệu quả như thế nào?Mục tiêu thời gian tới ngành Giáo dục và Đào tạo có các nhóm nhiệm vụ trọng tâm nào thưa ông?

Ông Nguyễn Duy Ngọc - Trưởng phòng Giáo dục mầm non - Công tác học sinh, sinh viên, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Tĩnh: Thời gian qua, chúng tôi yêu cầu các trường tăng tính trải nghiệm trong giáo dục. Khi học sinh được tham gia thảo luận, phân tích tình huống bị bạn rủ dùng thuốc lá điện tử, các em hình thành bản lĩnh rõ ràng hơn. Một điểm sáng là nhiều trường đã thành lập Câu lạc bộ Truyền thông học đường, trong đó học sinh tự sản xuất video, poster, khẩu hiệu chống thuốc lá điện tử. Đây là cách lan tỏa rất hiệu quả, bởi thông điệp được truyền từ chính học sinh tới học sinh. Tuy nhiên, thuốc lá điện tử ngày càng tinh vi – học sinh dễ bị tác động: Sản phẩm thay đổi liên tục, kiểu dáng ngụy trang khó nhận biết; Thông tin trên mạng xã hội có nhiều nội dung sai lệch; Một số phụ huynh còn chủ quan, thiếu kiến thức về tác hại; Lứa tuổi THCS thích thể hiện bản thân, dễ bị lôi kéo. Đặc biệt, học sinh tuổi 12–15 rất nhạy cảm với các trào lưu. Nếu người lớn không theo sát, các em rất dễ bị những nội dung ‘đẹp đẽ hóa’ thuốc lá điện tử trên TikTok, Facebook tác động.

Trong thời gian tới, Sở GD&ĐT Hà Tĩnh sẽ thực hiện các nhóm nhiệm vụ trọng tâm, với chủ đề: Mỗi trường học là một “vùng xanh không khói thuốc”, bằng các việc làm cụ thể: Duy trì ký cam kết 3 bên: Nhà trường – phụ huynh – học sinh; Tổ chức cuộc thi tìm hiểu tác hại thuốc lá trong học sinh toàn tỉnh; Ứng dụng công nghệ: Tạo kênh phản ánh ẩn danh cho học sinh khi phát hiện bạn bè sử dụng thuốc lá điện tử; Tăng cường kiểm tra đột xuất tại trường học, đặc biệt ở khu vực nhà vệ sinh, khu bán hàng trước cổng trường; Phát triển “điểm sáng không khói thuốc” tại mỗi chi đội – liên đội.

Với quyết tâm từ ngành Giáo dục, sự hỗ trợ của ngành Y tế và sự đồng hành từ phụ huynh – cộng đồng, Hà Tĩnh đang hướng tới một môi trường giáo dục an toàn, nói không với thuốc lá truyền thống và thuốc lá điện tử. Đó không chỉ là nhiệm vụ của nhà trường, mà là trách nhiệm của toàn xã hội đối với thế hệ trẻ.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!

Thực hiện: Thanh Loan