Khu xạ trị kỹ thuật cao - Bước tiến mới trong điều trị cho bệnh nhân ung thư

Riêng tại Hà Tĩnh, hàng năm toàn tỉnh có khoảng 2.000 - 3.000 trường hợp ung thư mới mắc. Thống kê tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, năm 2024 số bệnh nhân đến khám là 16.551 lượt, số bệnh nhân ung thư điều trị nội trú là 4.260 lượt, số bệnh nhân chuyển tuyến là 5.486 lượt trong đó hơn 50% chuyển tuyến liên quan đến xạ trị. Đáng chú ý là 85% số bệnh nhân ung thư được phát hiện khi đã ở độ tuổi trên 40, rất nhiều người đang ở trong độ tuổi thành đạt của nghề nghiệp, có khả năng đóng góp nhiều cho xã hội, đang giữ các trọng trách quan trọng tại các cơ quan hay là trụ cột trong gia đình. Điều này cho thấy những hậu quả trực tiếp và gián tiếp đối với xã hội và gia đình người bệnh là rất to lớn.

Khoa Ung bướu - Y học hạt nhân Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh được thành lập cuối năm 2012, tiếp nhận bệnh nhân điều trị nội trú vào năm 2013. Với sứ mệnh là bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân trong lĩnh vực ung bướu, khoa Ung bướu - Y học hạt nhân đang hoạt động và phát triển theo mô hình tiêu chuẩn của Bộ Y tế bao gồm: Đơn vị khám bệnh ngoại trú; đơn vị phẫu thuật; đơn vị xạ trị; đơn vị Y học hạt nhân; đơn vị nội khoa và đơn vị chăm sóc giảm nhẹ. Xác định phát triển chuyên môn kỹ thuật là nhiệm vụ chính trị hàng đầu, trong những năm gần đây khoa Ung bướu - Y học hạt nhân đã có nhiều bước tiến vượt bậc, được xếp vào một trong những khoa tiêu biểu của bệnh viện, hàng năm đều vượt kế hoạch được giao, thực hiện đúng chức năng chuyên môn kỹ thuật thuộc bệnh viện đa khoa hạng I, nhiều kỹ thuật chuyên sâu tuyến trung ương được áp dụng thường quy về lĩnh vực ung bướu cũng như y học hạt nhân để phục vụ người bệnh như: Sinh thiết phổi, gan, vú, tuyến tiền liệt… dưới hướng dẫn của CT-Scaner và siêu âm; Các kỹ thuật y học hạt nhân trong chẩn đoán và điều trị ung thư (xạ hình tuyến giáp, xạ hình thận, xạ hình xương, xạ hình tưới máu gan; đo độ tập trung I-ốt 131; điều trị ung thư tuyến giáp thể nhú biệt hóa và Basedow bằng I-ốt 131); phẫu thuật nội soi cắt dạ dày nạo vét hạch D2, phẫu thuật nội soi ung thư đại trực tràng; phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp nạo vét hạch; phẫu thuật nội soi u bàng quang nông; phẫu thuật cắt toàn bộ tử cung vét hạch chậu 2 bên; phẫu thuật ung thư vú nạo vét hạch nách; nút mạch hóa chất, đốt nhiệt bằng sóng cao tần khối ung thư gan và nhiều kỹ thuật chuyên sâu khác. Đi đôi với phẫu thuật, việc điều trị nội khoa ung thư bằng hóa trị, điều trị nhắm trúng đích, điều trị miễn dịch ngày càng hoàn thiện và cập nhật thường xuyên, tất cả các phác đồ đều được triển khai an toàn và hiệu quả. Chất lượng điều trị luôn được đảm bảo, số lượng bệnh nhân điều trị ngày càng tăng, ngày điều trị trung bình được rút ngắn qua các năm.

Mặc dù đã có rất nhiều nỗ lực trong chẩn đoán, điều trị và kiểm soát ung thư, nhưng vẫn còn đó nhiều khó khăn, thách thức. Do thiếu đi mảng xạ trị là 1 trong 3 trụ cột chính để điều trị ung thư (phẫu thuật, hóa chất, xạ trị) vì vậy vẫn còn 50-60% bệnh nhân ung thư có chỉ định xạ trị đều phải chuyển tuyến trên, gây nhiều khó khăn, vất vả và tốn kém cho bệnh nhân. Trong số đó nhiều bệnh nhân không đủ điều kiện kinh tế hoặc không có người thân đi cùng để lên tuyến trên điều trị; nhiều bệnh nhân khi biết mình bị ung thư thì có cảm xúc tiêu cực, buông bỏ không chấp nhận chuyển tuyến; nhiều bệnh nhân sau khi được chuyển tuyến nhưng với kế hoạch xạ trị dài ngày, phải thuê nhà trọ ăn nghỉ, chờ đợi, quá vất vả tốn kém nên bệnh nhân và gia đình cũng xin về chấp nhận điều trị tại Bệnh viện tỉnh nơi chưa có xạ trị.

Trước tình hình đó, năm 2019, Với vai trò là Người đứng đầu ngành y tế Hà Tĩnh. Thạc sỹ, Bác sỹ Lê Ngọc Châu đã rất trăn trở làm sao để thu hẹp khoảng cách chăm sóc, đảm bảo công bằng đối với người bệnh ung thư trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế, đảm bảo mọi người bệnh ung thư tại Hà Tĩnh đều xứng đáng được tiếp cận các dịch vụ y tế có chất lượng bất kể họ là ai. Ông đã trực tiếp xuống làm việc với Bệnh viện Đa khoa tỉnh và chỉ đạo bệnh viện tăng cường đầu tư phát triển các trang thiết bị hiện đại, chuẩn hóa nguồn nhân lực chuyên ngành ung bướu, đẩy mạnh phát triển hệ thống kỹ thuật chẩn đoán và điều trị chuyên sâu để nâng cao hơn nữa chất lượng khám và điều trị ung thư. Trọng tâm là xây dựng khu xạ trị gia tốc hiện đại để đáp ứng nhu cầu điều trị của bệnh nhân tỉnh nhà, giảm khó khăn và chi phí điều trị cho bệnh nhân và gia đình họ. Từ đó, dự án xây dựng khu xạ trị kỹ thuật cao được lãnh đạo Sở Y tế và Lãnh đạo Bệnh viện Đa khoa tỉnh chỉ đạo thực hiện. Bệnh viện đã cử nhiều đoàn cán bộ đi tham quan học tập tại nhiều địa phương, đơn vị khác nhau. Năm 2020, Dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư tại Nghị quyết Hội đồng nhân dân tỉnh số 200/NQ - HĐND. Sau khi dự án được phê duyệt chủ trương, Bệnh viện Đa khoa tỉnh chủ trì thực hiện, các sở, ngành hướng dẫn và hỗ trợ thủ tục. Tuy nhiên, đây là công trình đặc thù, thiết bị y tế không có sẵn, dịch bệnh do COVID19 diễn biến phức tạp nên việc triển khai dự án gặp không ít khó khăn, sau 02 lần gia hạn thời gian thực hiện. Tháng 12 năm 2023, dự án được khởi công xây dựng. Đến tháng 12 năm 2024, dự án đã hoàn thành 100% khối lượng công việc được các sở, ngành trong tỉnh nghiệm thu. Bộ Y tế, Bộ Khoa học và công nghệ thẩm định phê duyệt danh mục kỹ thuật và cấp phép hoạt động.

Khu xạ trị kỹ thuật cao tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh được xây dựng trên diện tích 748,3m² với các hạng mục chính như: Phòng chụp C.T mô phỏng, phòng lập kế hoạch TPS, phòng điều khiển gia tốc, phòng máy gia tốc… Khu xạ trị được trang bị hệ thống C.T mô phỏng 16 dãy của hãng GE, hệ thống cố định bệnh nhân, hệ thống xạ trị gia tốc tuyến tính Synergy của hãng Elekta đa mức năng lượng với bộ chuẩn trực 160 lá hiện đại được đầu tư mới hoàn toàn. Đây là hệ thống máy với nhiều cấu hình và tính năng tương đương hoặc cao hơn các đơn vị hiện nay. Với hệ thống này, khu xạ trị sẽ thực hiện được nhiều kỹ thuật cao như: Xạ trị 3D (3D-CRT); xạ trị điều biến liều (IMRT); xạ trị điều biến liều theo thể tích hình cung (VMAT); xạ trị định vị hình ảnh (IGRT), chụp kiểm tra vị trí trước xạ trị port film EPID, Conebeam CT 4D…

Song song với việc đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị, Bệnh viện đã xây dựng kế hoạch tuyển chọn, đào tạo nhân lực và phát triển các khoa, phòng liên quan để thực hiện kỹ thuật này. Ngay khi dự án được phê duyệt chủ trương, Ban giám đốc bệnh viện đã tích cực chỉ đạo khoa Ung bướu - Y học hạt nhân cử các bác sỹ, kỹ thuật viên đào tạo dài hạn tại Bệnh viện K trung ương, Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Bạch Mai... đồng thời nhờ sự hỗ trợ của các chuyên gia đầu ngành, trong việc tìm kiếm nhân lực về Kỹ sư vật lý xạ trị (khó khăn vì kỹ sư vật lý thì ít, thiết bị thì chưa có sẵn, kỹ sư mới ra trường thì không nhiều kinh nghiệm….). Đến nay, Bệnh viện đã đào tạo và bổ sung cho khoa Ung bướu - Y học hạt nhân 40 cán bộ viên chức, Trong đó có 02 bác sỹ chuyên khoa II, 06 thạc sỹ, bác sỹ chuyên khoa I; 05 bác sỹ, 02 kỹ sư vật lý xạ trị (trong đó 01 kỹ sư có kinh nghiệm 5 năm trong lĩnh vực xạ trị); 05 kỹ thuật viên xạ trị. Với đội ngũ nhân lực được đào tạo chính quy, bài bản, được các chuyên gia đầu ngành về hỗ trợ định kỳ hàng tuần, hàng tháng. Khu xạ trị kỹ thuật cao tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã đi vào hoạt động từ tháng 1/2025, bước đầu mạng lại hiệu quả tích cực, giúp cho bệnh nhân an tâm ở lại quê nhà điều trị không phải chuyển lên tuyến trung ương. Chỉ sau một tháng đi vào hoạt động đã có 8 bệnh nhân với hơn 70 lượt xạ trị. Có bệnh nhân bị di căn não, từ chỗ yếu, liệt, nói khó, không đi lại được phải ngồi xe lăn. Sau từng buổi xạ trị thì bệnh nhân tốt dần lên, tự đi lại được, nói rõ ràng.

Trong thời gian tới, Bệnh viện Đa khoa tỉnh tiếp tục phối hợp với các bệnh viện tuyến trên, mời các chuyên gia đầu ngành về đào tạo, chuyển giao kỹ thuật tại chỗ nhằm nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ làm công tác xạ trị đồng thời đầu tư các trang thiết bị hỗ trợ để phục vụ bệnh nhân một cách tốt nhất. Khu xạ trị kỹ thuật cao chính thức đi vào hoạt động hiệu quả mang lại ý nghĩa và giá trị to lớn, đánh dấu bước tiến mạnh mẽ về trình độ chuyên môn, kỹ thuật của Bệnh viện Đa khoa tỉnh nói riêng và ngành Y tế Hà Tĩnh nói chung, đồng thời đáp ứng tốt hơn nhu cầu khám chữa bệnh của người dân trên địa bàn.

Bs. Võ Văn Phương – Trưởng khoa Ung bướu - Y học hạt nhân Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh