Cùng hành động vì một trái tim khỏe
Mỗi năm, số ca mắc tim mạch ở nước ta tăng trung bình khoảng 10-20%, cùng với đó có khoảng 200.000 người tử vong vì bệnh tim mạch, chiếm khoảng 1/4 tổng số ca tử vong. Tại Hà Tĩnh, chưa có số liệu thống kê, nhưng số người bị mắc các bệnh về tim và số người tai biến do mắc bệnh tim mạch nhập viện điều trị có xu hướng gia tăng.
Bệnh nhân Nguyễn Văn Kỳ, 70 tuổi, trú tại tổ dân phố Trung Lân, phường Thành Sen (Hà Tĩnh) nhồi máu cơ tim đến bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh trong tình trạng đau ngực, nhịp tim và huyết áp giảm, đe dọa tính mạng. Tại đây, bệnh nhân nhanh chóng được các bác sĩ tiến hành chụp động mạch vành (mạch máu nuôi dưỡng trái tim) xác định được nhánh mạch bị tắc nghẽn là nguyên nhân gây ra nhồi máu cơ tim cấp. Trong tình huống nguy hiểm đe dọa mạng sống, ngay lập tức bệnh nhân được can thiệp khẩn cấp đặt stent tái thông động mạch vành tắc nghẽn. Nhờ đó giảm thiểu tối đa nguy cơ biến chứng do nhồi máu cơ tim gây ra. Sau điều trị, bệnh nhân tỉnh táo, chức năng của tim phục hồi dần và được xuất viện.
Khám, kiểm tra tim mạch cho bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh
Với bệnh nhân Nguyễn Văn Hoan, 67 tuổi, trú tại thôn Yên Hà, xã Thiên Cầm (Hà Tĩnh), việc chủ động khám sức khỏe định kỳ đã giúp ông kiểm soát tốt bệnh tim của mình. Bệnh nhân Hoan cho biết: “Tôi bị bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường đã hơn 10 năm nay, đợt này tôi thấy trong người mệt mỏi, khó thở nên được người nhà đưa đến viện kiểm tra, bác sĩ đã phát hiện tôi bị rối loạn nhịp tim, bệnh lý mạch vành nên phải nhập viện điều trị. Bác sĩ đang tiếp tục theo dõi và khuyến cáo tôi thay đổi thói quen sinh hoạt, ăn uống lành mạnh và tăng cường vận động”.
Tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ Y tế, mỗi năm nước ta có khoảng 200.000 người tử vong vì bệnh tim mạch, chiếm 33% trường hợp tử vong, gấp 20 lần số tử vong do ung thư và gấp 10 lần số tử vong vì tai nạn giao thông. Tại Hà Tĩnh, trung bình mỗi ngày, Bệnh viện Đa khoa tỉnh khám, chữa bệnh ngoại trú từ 130 đến 150 người có các bệnh lý về tim mạch, trong đó có khoảng 20 - 30 bệnh nhân phải vào nhập viện điều trị. Số bệnh nhân điều trị nội trú tại Khoa Tim mạch luôn dao động từ 90 - 100 người, trong đó chiếm đến 90% là bệnh nhân mắc các bệnh suy tim, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não. Đặc biệt bệnh lý mạch vành đã tăng 30% so với trước đây.
Với việc tăng cường đầu tư về nhân lực và trang thiết bị hiện đại, thời gian qua bệnh viện Đa khoa tỉnh đã làm chủ được nhiều kỹ thuật chuyên sâu điều trị các bệnh lý về tim mạch, như: đặt máy tạo nhịp tim, can thiệp mạch vành, can thiệp động mạch chân, tĩnh mạch chân, suy mạch, hút huyết khối trong đột quỵ, nhồi máu não... Vì vậy đã có hàng ngàn bệnh nhân bị các bệnh lý tim mạch được kịp thời cứu sống ngay tại bệnh viện, góp phần hạn chế bệnh nhân chuyển tuyến, giảm thiểu nguy cơ chuyển nặng, tử vong trong quá trình chuyển lên tuyến trên.
Số bệnh nhân điều trị nội trú tại Khoa Tim mạch luôn dao động từ 90 - 100 người, trong đó chiếm đến 90% là bệnh nhân mắc các bệnh suy tim, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não.
Thạc sỹ Phạm Hữu Đà - Trưởng khoa Tim mạch (BVĐK tỉnh) cho biết: Bệnh tim mạch là tình trạng liên quan đến sức khỏe của trái tim, bao gồm: bệnh động mạch vành, bệnh cơ tim, loạn nhịp tim và suy tim. Các bệnh lý về tim mạch gây hẹp, xơ cứng, tắc nghẽn mạch máu, làm gián đoạn hoặc không cung cấp đủ oxy đến não và các bộ phận khác trong cơ thể, khiến các cơ quan bị ngừng trệ hoạt động, phá hủy từng bộ phận dẫn đến tử vong.
Bác sỹ Đà nhấn mạnh: “Hầu hết mọi người đều cho rằng bệnh tim khởi phát do yếu tố di truyền, đái tháo đường, béo phì, cao tuổi. Thực tế, chế độ ăn uống và lối sống thiếu lành mạnh mới là nguyên nhân chính gây bùng phát bệnh tim. Thói quen ăn nhiều muối, ít rau xanh, dung nạp các chất béo có hại, lười vận động, hút thuốc lá, thuờng xuyên stress, lo lắng… là những nguyên nhân phổ biến của căn bệnh này. Để có thể tránh được ít nhất 80% rủi ro tử vong sớm vì bệnh lý tim mạch, cần tránh 4 yếu tố nguy cơ: chế độ ăn uống, lười vận động, hút thuốc lá và uống rượu bia. Về chế độ ăn, thực hiện giảm muối, hạn chế các chất béo, nhất là mỡ động vật, phủ tạng động vật; tăng cường luyện tập thể dục. Đồng thời, phải chú ý kiểm soát cân nặng trong mức cân nặng cho phép.
Thời tiết quá lạnh, hay quá nóng đều có thể tác động quá mức đến sự co giãn quá mức của hệ thống mạch máu, tăng huyết áp khiến gia tăng các biến chứng tim mạch. Những người có yếu tố nguy cơ cao như người trên 60 tuổi, có rối loạn mỡ máu, có rối loạn lipid máu, tiền sử hút thuốc lá… dễ bị đột quỵ hơn khi thay đổi thời tiết. Đột quỵ tim, não là nhóm bệnh nguy hiểm, có chuyển biến xấu nhanh. Do đó, trường hợp xuất hiện triệu chứng bất thường như khó nói, yếu liệt, rối loạn nhận thức, đau tức ngực, mệt mỏi… cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và xử lý kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm. Đồng thời, khám sức khỏe định kỳ để nắm bắt được tình trạng của cơ thể, qua đó giúp phòng ngừa hiệu quả đột quỵ.
Ngày Tim mạch Thế giới (World Heart Day) được Liên đoàn Tim mạch Thế giới và Tổ chức Y tế Thế giới thống nhất tổ chức vào ngày 29/9 hàng năm, nhằm kêu gọi sự quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe tim mạch. Năm 2025 với chủ đề “Sử dụng trái tim để hành động" như một lời nhắc nhở mạnh mẽ về tầm quan trọng của sức khỏe tim mạch. Bằng những hành động nhỏ nhưng ý nghĩa, mỗi người trong chúng ta có thể góp phần giảm thiểu gánh nặng bệnh tật, bảo vệ bản thân và gia đình.
Đoàn Loan