Thuốc lá thế hệ mới: Từ trào lưu đến hiểm họa

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thuốc lá điện tử vẫn chứa nicotine – chất gây nghiện mạnh, cùng nhiều hóa chất độc hại. Không những không an toàn, nó còn trở thành “cửa ngõ” để người trẻ làm quen với thuốc lá.

Một buổi truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá cho đoàn viên thanh niên

Giới trẻ bị cuốn hút

Trong một buổi phỏng vấn tại phường Thành Sen, em Nguyễn Hữu Minh, học sinh lớp 11, chia sẻ: “Em thấy nhiều bạn trong lớp dùng thuốc lá điện tử vì mùi thơm, kiểu dáng đẹp, lại ít bị người lớn phát hiện. Một số bạn còn coi đó là xu hướng, giống như dùng phụ kiện thời trang.”

Chị Lê Thảo, phụ huynh có con trai học lớp 9 ở phường Trần Phú, lo lắng: “Con tôi từng thú nhận đã thử thuốc lá điện tử do bạn bè rủ rê. Khi phát hiện, tôi thật sự hoảng hốt vì nghĩ con còn nhỏ, chưa từng tiếp xúc với thuốc lá truyền thống. Hóa ra, loại mới này đang len lỏi vào trường học.”

Một khảo sát của Viện Chiến lược và Chính sách Y tế (Bộ Y tế) năm 2023 cho thấy: tỷ lệ học sinh THCS và THPT từng sử dụng thuốc lá điện tử đã lên tới 7,3%. Con số này tuy chưa cao so với tỷ lệ hút thuốc lá truyền thống, nhưng tốc độ gia tăng nhanh và tập trung ở nhóm tuổi trẻ, khiến nhiều chuyên gia lo ngại.

Góc nhìn của chuyên gia

Bác sĩ Trần Tuấn Hiệp – Phó Trưởng khoa Nội 2, Bệnh viện Phổi – cảnh báo: “Không có loại thuốc lá nào là an toàn. Nicotine trong thuốc lá điện tử không chỉ gây nghiện, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển não bộ của thanh thiếu niên. Nhiều nghiên cứu chỉ ra, người sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ cao chuyển sang hút thuốc lá điếu.”

Bác sĩ Trần Tuấn Hiệp – Phó Trưởng khoa Nội 2, Bệnh viện Phổi kiểm tra sức khỏe bệnh nhân

Theo WHO, trong khói thuốc lá điện tử có chứa hơn 7.000 hóa chất khác nhau, trong đó có ít nhất 70 chất gây ung thư. Đặc biệt, việc sử dụng hương liệu tạo mùi dễ chịu như bạc hà, dâu, socola… khiến giới trẻ tưởng nhầm đây chỉ là một loại “đồ chơi công nghệ” vô hại.

Tại Việt Nam, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng chưa được chính thức cấp phép lưu hành. Tuy nhiên, trên thị trường, các sản phẩm này vẫn tràn lan qua đường nhập lậu, xách tay. Chỉ cần vài cú nhấp chuột trên mạng xã hội, bất kỳ ai cũng có thể mua một bộ sản phẩm với giá từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng.

Trong khi đó, lực lượng chức năng cho biết, việc kiểm tra, xử lý còn nhiều khó khăn. Các sản phẩm thường được quảng bá, giao dịch qua mạng, khó kiểm soát. Ngoài ra, pháp luật chưa có khung xử phạt cụ thể đối với hành vi sử dụng hay kinh doanh thuốc lá điện tử.

Rao bán thuốc lá điện tử công khai trên internet tại Hà Tĩnh

Hành động cần thiết

Trước thực trạng này, Bộ Y tế đã nhiều lần kiến nghị cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Một số địa phương như Hà Nội, Đà Nẵng đã ban hành văn bản khuyến cáo mạnh mẽ, đồng thời tăng cường kiểm tra, xử lý các điểm kinh doanh.

Song song, công tác truyền thông trong trường học cần được đẩy mạnh. Cô giáo Trần Thị Thu Huyền – Trường THPT Nguyễn Du (Nghi Xuân) – chia sẻ: “Điều quan trọng là phải nói cho học sinh biết rõ tác hại. Khi các em hiểu, các em mới tự giác từ chối.”

Thuốc lá thế hệ mới không hề “an toàn” như nhiều người lầm tưởng. Ngược lại, nó đang trở thành cánh cửa dẫn dắt giới trẻ đến với nicotine và những hệ lụy khôn lường. Hành lang pháp lý cần được sớm hoàn thiện để bịt lỗ hổng, đồng thời mỗi gia đình, nhà trường và xã hội cần chung tay bảo vệ thế hệ trẻ khỏi “cạm bẫy” khói thuốc mới này.

Thanh Nhàn