Hiệu quả từ mô hình “Trường học không khói thuốc” tại Trường THCS Mỹ Duệ
Mặc dù đã triển khai Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá từ năm 2013, nhưng việc xây dựng môi trường không khói thuốc tại các cơ sở giáo dục vẫn luôn là một thách thức không nhỏ. Tình trạng học sinh lén lút sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử vẫn âm ỉ diễn ra tại một số nơi. Tuy nhiên, tại Trường Trung học cơ sở Mỹ Duệ (THCS), việc triển khai thực hiện mô hình về phòng, chống tác hại thuốc lá (THTL) đã mang lại những kết quả tích cực, tạo ra một môi trường học tập an toàn, lành mạnh đúng nghĩa.
Thầy giáo Nguyễn Trần Quảng, Hiệu trưởng THCS Mỹ Duệ, cho biết: “Đối với chúng tôi, giáo dục không chỉ là truyền đạt kiến thức văn hóa, mà quan trọng hơn là giáo dục nhân cách và kỹ năng sống. Chúng ta đều biết tác hại khủng khiếp của thuốc lá, đặc biệt là đối với lứa tuổi thanh thiếu niên đang phát triển về thể chất và trí tuệ. Vì vậy phải hành động quyết liệt, không chỉ dừng lại ở các buổi tuyên truyền chiếu lệ. Mục tiêu của chúng tôi rất rõ ràng: Xây dựng một môi trường nơi mà các em cảm thấy an toàn tuyệt đối, không bị cám dỗ hay ảnh hưởng bởi khói thuốc. Đó là trách nhiệm pháp lý, đạo đức sư phạm của chúng tôi”.
Các pano khẩu hiệu tuyên truyền được treo, dán tại điểm thường xuyên qua lại, nhằm nâng cao nhận thức cho học sinh
Hiện nay, trong toàn trường hầu như không còn tình trạng hút thuốc lá một cách công khai, tuy nhiên vẫn còn những khó khăn, thách thức nhất định trong công tác xây dựng môi trường trường học không khói thuốc.
Thầy Nguyễn Trần Quảng cho biết thêm: “Khó khăn lớn nhất không phải là từ học sinh, mà lại là từ nhận thức của một bộ phận nhỏ cán bộ, giáo viên. Vẫn còn tâm lý "châm chước", hoặc ngại va chạm khi phát hiện vi phạm, đặc biệt là khi vi phạm đó đến từ phụ huynh hoặc khách đến trường. Chúng tôi đã phải tổ chức các buổi quán triệt nội bộ rất kỹ lưỡng, đưa việc này vào tiêu chí thi đua của từng tổ chuyên môn, thậm chí là xem xét trách nhiệm người đứng đầu nếu để xảy ra tình trạng hút thuốc trong khu vực mình phụ trách. Chúng tôi cũng gặp thách thức trong việc nhận diện các loại thuốc lá điện tử mới, biến thể rất tinh vi, dễ dàng che giấu”.
Xác định đây là một nhiệm vụ quan trọng cần sự chung tay của cả cộng đồng. Trong các cuộc họp phụ huynh đầu năm và giữa kỳ, nhà trường đều dành thời gian để phân tích tác hại, phổ biến quy định mới của nhà trường. Tổ chức ký cam kết ba bên: Nhà trường – Gia đình – Học sinh và yêu cầu phụ huynh cam kết không hút thuốc khi đưa đón con em tại cổng trường hoặc trong các sự kiện có mặt học sinh. Nhờ sự minh bạch và kiên trì giải thích, đến nay đa số phụ huynh đều ủng hộ nhiệt tình và thực hiện nghiêm túc.
Bên cạnh sự quyết liệt của nhà trường, còn có sự đồng thuận và hưởng ứng từ những đối tượng chính là các em học sinh. Em Nguyễn Thành Nam, học sinh lớp 9A, (Đội viên Đội Thanh niên xung kích) trường tâm sự: “Em thấy việc cấm hoàn toàn các hành vi hút thuốc lá trong trường học và xây dựng trường học không khói thuốc là một việc làm rất ý nghĩa. Với em, ban đầu, việc nhắc nhở các bạn lớn tuổi hơn hoặc thậm chí là phụ huynh và bảo vệ là rất ngại. Nhưng sau khi được tham gia các buổi nói chuyện về kỹ năng giao tiếp và tìm hiểu những tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người, em thấy tự tin hơn. Công việc của chúng em không phải là "mách lẻo" mà là bảo vệ sức khỏe cho chính mọi người. Khi thấy bạn nào có biểu hiện, chúng em sẽ tế nhị nhắc nhở, hoặc báo cáo cho Ban chỉ đạo phòng, chống THTL nhà trường để có hướng tư vấn phù hợp. Em cảm thấy tự hào vì mình đang góp phần làm cho trường học của mình tốt đẹp hơn. Môi trường trong lành hơn, giúp chúng em tập trung học tập tốt hơn”.
Còn em Trần Trung Hiếu (Lớp 8B, đã từng vi phạm quy định) chia sẻ: “Em đã thử hút thuốc lá đện tử vì tò mò và vì thấy các anh hút ở ngoài cổng trường trông "ngầu". Em nghĩ nó chỉ là thuốc lá điện tử nên có thể không ảnh hưởng gì tới sức khỏe, hơn nữa nó lại có mùi rất thơm. Khi bị Đội xung kích phát hiện, em rất sợ bị kỷ luật. Nhưng thầy cô và các bạn đã phân tích về những hóa chất độc hại của thuốc lá, cho em xem hình ảnh nguy hại liên quan đến thuốc lá điện tử... Sau buổi nói chuyện đó, em thực sự hiểu và chủ động nhận lỗi, cam kết từ bỏ”.
Với những kết quả đã đạt được trong công tác xây dựng “Trường học không khói thuốc”. Trường THCS Mỹ Duệ là một minh chứng rõ nét cho thấy: Công tác phòng, chống THTL trong trường học hoàn toàn có thể thành công nếu có sự cam kết mạnh mẽ từ nhà trường, sự phối hợp đồng bộ của các tổ chức đoàn thể, sự đồng thuận của phụ huynh và sự tham gia tích cực, chủ động từ chính các em học sinh.
Huy Hoàng
