Bài toán khó giải trong việc phòng chống tác hại thuốc lá

Anh T, Thị trấn Lộc Hà bộc bạch: "Tôi đã hút thuốc lá từ khi còn 15 tuổi, ban đầu thấy bạn bè hút nên thử cho vui nhưng sau đó thì nghiện, một ngày phải làm năm, bảy điếu nếu không thì cảm thấy thèm".

Còn anh M, Thành phố Hà Tĩnh nói: "Có người hút thuốc nào mà không biết tác hại của các chất độc trong thuốc lá và khói thuốc dẫn đến ung thư này nọ, nhưng bỏ được thuốc lá là rất khó, tôi đã thử cai thuốc lá vài lần rồi nhưng không thành công vì khi cai thuốc lá, tôi cảm thấy rất thèm đủ thứ, miệng nhạt, huyết áp lên, với lại nghe nói, hút thuốc ở nơi công cộng sẽ bị xử phạt theo quy định nhưng có ai đi phạt mấy chuyện hút thuốc này đâu…!".

Đây là hai trong rất nhiều người hiện nay nghiện thuốc lá và đang có suy nghĩ không bỏ thuốc lá. Nguyên nhân này bắt nguồn từ việc chưa có đơn vị thanh tra chuyên trách đảm bảo việc xử phạt diễn ra triệt để, kịp thời; việc bày bán thuốc lá, thuốc lào vẫn tràn lan; giá thuốc lá ở nước ta lại đang rẻ nhất thế giới, càng tạo điều kiện để thanh thiếu niên dễ tiếp cận; một số loại thuốc quảng cáo là nhẹ hơn, nhưng thực tế chỉ là chiêu bài của các nhà sản xuất....

Theo báo cáo của Bộ Y tế, tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng trên 40 ngàn người tử vong do liên quan đến hút thuốc lá và ước tính con số này sẽ tăng lên 70 ngàn người vào năm 2030. Còn tại Hà Tĩnh, mặc dù chưa có số liệu thống kê đầy đủ, nhưng mỗi năm trên toàn tỉnh có hàng trăm người bị các bệnh liên quan đến thuốc lá vào điều trị tại các bệnh viện như: ung thư phổi, viêm đường hô hấp, viêm phổi tắc nghẽn mãn tính, xơ vữa động mạch, co thắt mạch máu, tai biến mạch máu não…

Theo bác sĩ Võ Văn Phương, trưởng Khoa Ung bướu – Y học hạt nhân, Bệnh viện đa khoa tỉnh Hà Tĩnh, mặc dù hút thuốc lá có rất nhiều tác hại cho sức khỏe, nhưng lý do khiến người hút thuốc lá khó bỏ được vì trong thuốc lá có chứa chất nicotine, chính chất nicotine khiến người hút bị nghiện, rồi dần dần bị lệ thuộc vào thuốc lá.

Chỉ 7 giây sau khi hút thuốc lá, nicotine đã có tác dụng hưng phấn lên vỏ não, sự hưng phấn đó được não bộ ghi nhớ. Khi trạng thái hưng phấn qua đi, có nghĩa lượng nicotine dần bị thiếu hụt, lúc này, não bộ sẽ kích thích gây cảm giác thèm thuốc lá, buộc người nghiện hút điếu tiếp theo để cung cấp nicotine trở lại.Chính vì tác dụng kích thích nhanh mạnh, gây hưng phấn tức thời mà nicotine sẽ khiến người hút nghiện thuốc lá từ trung bình đến nặng và một khi nghiện thì rất khó bỏ.

Để hạn chế tình trạng hút thuốc lá và giảm các bệnh liên quan đến thuốc lá, theo bác sỹ Nguyễn Hồng Phúc, Thư ký Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá Sở Y tế: trong giai đoạn sắp tới, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, cần mở rộng phạm vi những địa điểm cấm hút thuốc, đặc biệt là những địa điểm công cộng thuộc nơi sinh sống của cộng đồng dân cư. Khuyến khích các địa phương đưa quy định cấm hút thuốc ở những nơi này vào hương ước, nội quy của cộng đồng dân cư. Bên cạnh đó, cần có biện pháp mạnh hơn nữa để ngăn chặn nạn hút thuốc này một cách triệt để hơn; kết hợp giữa việc tuyên truyền, vận động với xử phạt để bài trừ thuốc lá trong cộng đồng.

Mặc dù khi nghiện thuốc lá thì rất khó bỏ, nhưng vì sức khỏe của chính bản thân, gia đình và cộng đồng, mỗi người hãy thay đổi lối sống, tránh xa với thuốc lá và khói thuốc lá. 

Thanh Loan - Nguyễn Duy