Những điều cần biết khi tiêm chủng vắc xin phòng COVID-19
Việt Nam và cả thế giới đang phải chịu ảnh hưởng rất nặng nề từ đại dịch COVID-19. Để phòng ngừa dịch bệnh, ngoài thực hiện khuyến cáo 5K của Bộ Y tế thì tiêm vắc xin phòng COVID-19 là biện pháp tốt nhất giúp chúng ta giảm nguy cơ mắc bệnh và giảm mức độ nặng khi mắc bệnh, càng nhiều người được tiêm phòng ngừa chúng ta càng có thể kết thúc đại dịch COVID-19 một cách nhanh hơn nữa.
Theo các chuyên gia y tế, tiêm văc xin là một trong những biện pháp hiểu quả, chủ động đề phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nói chung, giúp chúng ta giảm thiểu các biến chứng, di chứng nặng và tử vong. Cũng giống như các loại vắc xin giúp ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm khác. Vắc xin phòng COVID-19 giúp cơ thể chúng ta phát triển khả năng miễn dịch chống lại vi rút gây bệnh COVID-19.
Ngoài tác dụng giảm số người nhiễm vi rút SARS-CoV-2, các loại vắc xin phòng COVID-19 sẽ giúp làm giảm số trường hợp bị biến chứng nặng do mắc bệnh, giảm số người phải nhập viện điều trị do biến chứng nhẹ và giảm nguy cơ tử vong. Vì vậy, tiêm vắc xin phòng COVID-19 là biện pháp hữu hiệu giúp cuộc sống của chúng ta trở lại bình thường.
Sau đây là những thông tin mà người đi tiêm chủng cần biết để đảm bảo an toàn tiêm chủng và sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng:
Chuẩn bị trước khi đi tiêm: Để đảm bảo an toàn tiêm chủng, người tham gia tiêm chủng cần có sự chuẩn bị trước khi đi tiêm như tự đánh giá nguy cơ bản thân, nếu có nguy cơ mắc COVID-19 cần xét nghiệm để đảm bảo không bị nhiễm virus và lây truyền cho người khác. Nếu có bất cứ triệu chứng nào như sốt, ho, khó thở hoặc triệu chứng nhiễm trùng, cần thông báo cho cán bộ y tế và không đến điểm tiêm chủng. Cần mang theo: Chứng minh nhân dân/căn cước công dân hoặc thẻ bảo hiểm y tế để xác thực thông tin cá nhân; Sổ khám bệnh, giấy ra viện, đơn thuốc, phiếu tiêm các vắc xin khác…sử dụng trong thời gian gần nhất (nếu có). Tải ứng dụng Sổ sức khỏe điện tử (SSKĐT) trên điện thoại thông minh Android hoặc Ios; khai báo các thông tin cần thiết. Đeo khẩu trang, thực hiện Thông điệp 5K khi đi tiêm chủng (Khẩu trang – Khử khuẩn – Khoảng cách – Không tụ tập – Khai báo y tế). Ăn uống đầy đủ trước khi đi tiêm chủng.
Tại thời điểm tiêm: Tại thời điểm đi tiêm, người tham gia tiêm chủng cũng cần chủ động thông báo đầy đủ cho cán bộ y tế các thông tin sức khỏe của bản thân như: Tình trạng sức khỏe hiện tại như: đang bị sốt, mắc các bệnh cấp tính…; Các bệnh mạn tính mắc phải hoặc đang điều trị; Các thuốc, liệu trình điều trị đang hoặc đã sử dụng trong thời gian gần đây; Tiền sử dị ứng hoặc phản vệ với bất kỳ tác nhân nào; Nếu là lần tiêm thứ 2, phải thông báo cho cán bộ y tế các phản ứng sau khi tiêm vắc xin phòng Covid-19 lần trước; Tình trạng nhiễm vi rút SARS-CoV-2 hoặc mắc Covid-19 (nếu có); Các vắc xin đã tiêm hoặc uống trong vòng 14 ngày qua; Có đang mang thai hoặc nuôi con bú (nếu bạn là nữ trong độ tuổi sinh đẻ); Chủ động tìm hiểu và hỏi cán bộ y tế các thông tin về: Loại vắc xin phòng Covid-19 bạn được tiêm và lịch tiêm mũi tiếp theo; Các dấu hiệu có thể xuất hiện sau khi tiêm chủng và cách xử lý; Cơ sở y tế và số điện thoại liên hệ trong trường hợp khẩn cấp.
Sau khi tiêm chủng: Sau khi tiêm xong, cần ở lại điểm tiêm chủng ít nhất 30 phút để được cán bộ y tế theo dõi, phát hiện sớm các phản ứng sau tiêm chủng; Khi về nhà, nơi làm việc: chủ động theo dõi sức khỏe bản thân trong vòng 3 tuần sau khi tiêm; Có thể gặp một số dấu hiệu thông thường sau khi tiêm xin phòng Covid-19 như: sốt; mệt mỏi; đau đầu; ớn lạnh; đau cơ; đau khớp, tăng cảm giác đau; ngứa; sưng, đỏ, đau tại chỗ tiêm; bồn chồn… Đây là các phản ứng thông thường sau khi tiêm, cho biết cơ thể đang tạo ra miễn dịch để phòng bệnh Covid-19. Các phản ứng nghiêm trọng sau khi tiêm vắc xin phòng Covid-19 là hiếm gặp, thường xuất hiện trong vòng vài giờ hoặc ngày đầu sau khi tiêm như: Ở miệng: tê quanh môi hoặc lưỡi… Ở da: phát ban, mẩn đỏ, tím tái hoặc đỏ da… Ở họng: ngứ, căng cứng, tắc nghẹn, khản đặc… Đưởng tiêu hóa: nôn, tiêu chảy, đau quặn bụng… Đường hô hấp: thở dốc, thở khò khè, thở rít, khó thở, cảm giác nghẹt thở, ho… Toàn thân: mạch yếu, chóng mặt, choáng/xây xẩm, cảm giác muốn ngã… Dấu hiệu thông thưởng diễn biến nặng lên như: sốt cao ≥ 390C; sưng/đỏ lan rộng tại chỗ tiêm; tăng huyết áp hoặc tụt huyết áp hoặc kẹt huyết áp; đau cơ dữ dội… Nếu gặp phải các dấu hiệu nghiêm trọng hoặc bất thường nêu trên, hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và xử trí kịp thời.
Những điều cần nhớ: Lưu giữ Giấy xác nhận tiêm vắc xin phòng Covod-19. Thông báo cho cán bộ y tế và cập nhật trên ứng dụng Sổ sức khỏe điện tử các phản ứng gặp phải sau tiêm. Không bôi, đắp thuốc hoặc bất cứ thứ gì lên vết tiêm. Không tự điều khiển phương tiện giao thông cá nhân khi thấy không khỏe sau khi tiêm vắc xin phòng Covod-19. Ghi nhớ tên, địa chỉ, số điện thoại của bác sỹ theo dõi và cơ sở y tế cần liên hệ trong trường hợp khẩn cấp.
Khuyến cáo: Để đảm bảo hiệu quả tối đa của vacxin, mọi người cần phải được tiêm đầy đủ 2 mũi vacxin và tỷ lệ bao phủ tiêm chủng phải đạt từ 70% - 85% trở lên để có miễn dịch cộng đồng phòng dịch COVID-19. Sau khi tiêm chủng vacxin vẫn phải thực hiện các biện pháp phòng dịch để đảm bảo an toàn cho mình, gia đình và cho cộng đồng trước đại dịch COVID-19. Tiêm vắc xin COVID-19 là quyền lợi đối với bản thân, là trách nhiệm đối với cộng đồng. Khi đến lượt bạn hãy đến cơ sở y tế để được tiêm vắc xin và theo dõi sức khoẻ.
Huy Hoàng