Hỗ trợ BHYT cho người có “H” - Hạn chế lây lan HIV trongcộng đồng

Theo quy định, từ ngày 01/01/2019 những người có “H” sẽ không được hỗ trợ chi phí cho việc điều trị bằng thuốc kháng vi-rút HIV (thuốc ARV).Thay vào đó chi phí này sẽ được thanh toán thông qua quỹ BHYT. Điều này sẽ gây nhiều khó khăn cho người có “H” và đối với các nhà quản lý cũng rất lo ngại HIV có thể lây lan trong cộng đồng.

Gia đình anh P V M, sống tại xã Cẩm Minh, huyện Cẩm Xuyên, có 3 người nhiễm “H”. Năm 2017, vợ mất vì nhiễm “H”, anh phải nuôi 3 đứa con còn tuổi thơ dại, trong đó có 1 cháu bị lây nhiễm HIV từ mẹ. Hàng ngày anh phải đi làm thuê kiếm tiền nuôi con ăn học. Anh M nghẹn ngào: “Tôi không đủ sức khỏe để nuôi các cháu ăn học, tuy nhiên gia đình không được xét hộ nghèo, mọi chi phí ăn học cho con tôi phải gắng gượng mỗi ngày, không biết đến khi tôi gục ngã thì các con tôi sẽ ra sao. Mong muốn nhà nước hỗ trợ cho bố con tôi thẻ BHYT để chúng tôi tiếp tục được điều trị HIV”.

Anh V V N, ở xã Kỳ Long, huyện Kỳ Anh cũng trải lòng: “vợ tôi mất vì căn bệnh HIV, để lại cho tôi 4 đứa con, trong đó 1 đứa bị nhiễm “H”. Nhờ được cán bộ Trung tâm HIV tỉnh tư vấn, điều trị thuốc ARV miễn phí nên sức khỏe của tôi cũng từ đó tốt lên. Tôi phải cố gắng ai thuê chi cũng làm để kiếm tiền cho các con ăn học. Bây giờ tôi hơn 50 tuổi, sức khỏe cũng yếu lắm rồi, không đủ sức để lo cho các con. Tôi cũng mong nhà nước hỗ trợ bảo hiểm y tế để đỡ phần khó khăn cho gia đình”.

Không những gia đình anh M, anh N mà hiện nay toàn tỉnh có hơn 300 người có “H” có hoàn cảnh khó khăn rất dễ bị tổn thương cần được nhà nước hỗ trợ BHYT để họ vơi bớt nỗi đau, vượt qua bệnh tật, vươn lên sống có ích cho xã hội. Được biết, mỗi thẻ BHYT có mức giá hơn 750 ngàn/năm, như vậy đối với những người có “H”, nhất là những gia đình có 2 – 3 người có “H” thì với họ quá khó để tham gia BHYT.

Bác sĩ Phùng Bình Văn, Giám đốc Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS chia sẻ: “Cái khó trong việc mở rộng đối tượng nhiễm HIV/AIDS tham gia BHYT là đa số người có “H” sức khỏe yếu, có hoàn cảnh khó khăn, công việc không ổn định, đi phụ hồ, làm ruộng, làm thuê, vì thế việc kiếm bữa ăn hàng ngày đã khó, nay phải mua BHYT và đồng chi trả BHYT càng khó hơn. Người có “H”cần phải điều trị ARV suốt đời, vì nếu gián đoạn trong việc điều trị thì nguy cơ kháng thuốcrất cao, dẫn đến thất bại điều trị gây nguy hiểm cho bệnh nhân và nguy cơ bùng phát các chủng HIV kháng thuốc trong cộng đồng. Tại Việt Nam sau khi các nhà tài trợ chấm dứt hỗ trợ thuốc ARV từ sau năm 2018, thì theo Quyết định 1125/QÐ-TTg ngày 31/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ thuốc ARV sẽ được chi trả từ quỹ BHYT. Do đó nếu người có “H” không tham gia BHYT thì khi KCB người bệnh sẽ phải thanh toán toàn bộ các chi phí, trung bình 01 bệnh nhân từ 2 – 3 triệu/tháng (tùy theo mức độ bệnh và phác đồ điều trị).Vì thế, người bệnh bắt buộc phải có bảo hiểm y tế nếu không sẽ rất khó khăn và dễ bỏ điều trị.

Tính đến tháng 7/2018 trên toàn tỉnh có 400 người nhiễm HIV đang còn sống và quản lý được, trong đó có 342 người nhiễm HIV đang điều trị bằng thuốc ARV tại Trung tâm phòng chống HIV/AIDS. Sau khi có hướng dẫn của cấp trên, Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tỉnh đã tăng cường công táctuyên truyền, tư vấn, hướng dẫn cho người có “H” tham gia BHYT. Đến nay đã có 310 bệnh nhân có “H” tham gia BHYT; trong đó chỉ có 40 bệnh nhân được tổ chức bảo hiểm xã hội, ngân sách nhà nước đóng BHYT thường xuyên, trên 270 bệnh nhân có BHYT từ các nguồn khác nhau, trong đó số người nhiễm HIV tham gia BHYT tự nguyện chiếm trên 70%, việc bệnh nhân nhiễm HIV phải chờ đợi xét hộ nghèo, cận nghèo… tại địa phương thường kéo dài, trong khoảng thời gian chờ đợi này bệnh nhân vẫn phải điều trị nhưng lại không có BHYT, nên gây khó khăn trong công tác điều trị, cũng như việc duy trì BHYT sẽ không bền vững. Bên cạnh đó, theo quy định của Luật BHYT, thì người tham gia BHYT phải cùng chi trả thuốc ARV theo quy định của Luật, việc cùng chi trả là rất khó khăn đối với người nhiễm HIV. Vì thế, để duy trì việc điều trị ARV liên tục cho người có “H” rất cần sự hỗ trợ mua thẻ BHYT tập trung, cũng như hỗ trợ đồng chi trả BHYT cho nhóm đối tượng này.

“Việc chậm trễ BHYT trong KCB xảy ra với trên 70% bệnh nhân nhiễm HIV trong quý I hàng năm, chủ yếu thuộc nhóm đối tượng khó khăn.Vì thế, nếu bệnh nhân nhiễm HIV không được hỗ trợ mua thẻ BHYT tập trung và hỗ trợ đồng chi trả thì tình trạng này sẽ kéo dài, dẫn đến bệnh nhân bỏ điều trị, kháng thuốc, nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng là rất lớn. Bác sĩ Nguyễn Đình Du, Phụ trách Phòng khám chuyên khoa HIV/AIDS và điều trị Nghiện chất, Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tỉnh bộc bạch”.

Để hỗ trợ người có “H” thanh toán BHYT – Hạn chế lây lan HIV ra cộng đồng, Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS đã xây dựng kế hoạch gửi Sở Y tế trình UBND tỉnh hỗ trợ đóng BHYT và đồng chi trả thuốc kháng HIV cho người co "H". Hy vọng kế hoạch này sẽ được UBND tỉnh phê duyệt và triển khai thực hiện đầu năm 2019 cho tất cả những người có “H”.

Thanh Loan