WHO tuyên bố COVID-19 không còn là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu nhưng không thể mất cảnh giác

Tăng tốc và lập kế hoạch quản lý virus trong dài hạn

Chia sẻ về vấn đề này, TS. Angela Pratt - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cho biết: "Việc chấm dứt tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng gây quan ngại quốc tế của COVID-19 là một tin luôn được đón chào. Đối với Việt Nam, đây là thời điểm để nhìn lại hoạt động ứng phó tổng thể vô cùng mạnh mẽ của đất nước đối với virus này. Nhưng đồng thời, điều quan trọng là phải hiểu rằng đây không phải là lúc chúng ta mất cảnh giác. COVID-19 sẽ tiếp tục là một mối đe dọa: công bố của ngày hôm nay thực sự là công bố về sự cần thiết phải tăng tốc và lập kế hoạch quản lý virus trong dài hạn".

Ủy ban khẩn cấp về quy định y tế quốc tế của WHO đã thảo luận về đại dịch tại cuộc họp lần thứ 15 về COVID-19 và Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đồng tình rằng nên chấm dứt tình trạng khẩn cấp y tế quốc tế (PHEIC) đối với COVID-19.

"Trong hơn 1 năm qua, đại dịch có xu hướng giảm", người đứng đầu WHO cho biết trong một cuộc họp báo ngày 5/5.

“Xu hướng này đã cho phép hầu hết các quốc gia trở lại cuộc sống như trước khi đại dịch COVID-19 xảy ra”, Tổng Giám đốc WHO nói. "Hôm qua, ủy ban khẩn cấp đã họp lần thứ 15 và đề nghị với tôi rằng tôi hãy tuyên bố chấm dứt tình trạng khẩn cấp y tế quốc tế. Tôi đã chấp nhận lời khuyên đó."

Cách đây hơn 3 năm, WHO đã tuyên bố đợt bùng phát dịch do chủng mới của virus SARS-CoV-2 là trường hợp khẩn cấp y tế gây quan ngại quốc tế vào tháng 1/2020, và 6 tuần sau đó tuyên bố COVID-19 là đại dịch toàn cầu.

PHEIC tạo ra một thỏa thuận giữa các quốc gia tuân thủ các khuyến nghị của WHO để quản lý tình trạng khẩn cấp. Sau đó, mỗi quốc gia tuyên bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng của riêng mình – những tuyên bố có giá trị pháp lý. Các quốc gia dựa theo PHEIC để sắp xếp các nguồn lực cũng như có thể tùy tình hình dịch để chấm dứt tình trạng khẩn cấp về y tế.

Mỹ chuẩn bị kết thúc tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng đối với COVID-19 vào ngày 11/5 tới.

Theo các chuyên gia WHO, COVID-19 tiếp tục lây lan, virus đang tiến hóa và vẫn là mối đe dọa sức khỏe toàn cầu, nhưng ở mức độ thấp hơn.

Vẫn còn một mối đe dọa sức khỏe cộng đồng và tất cả chúng ta đều thấy điều đó hàng ngày về sự tiến hóa của loại virus này, về sự hiện diện toàn cầu của nó, sự tiến hóa liên tục của nó và những ảnh hưởng tiếp tục trong cộng đồng của chúng ta, cả ảnh hưởng xã hội,... Tiến sĩ Mike Ryan, giám đốc điều hành Chương trình Khẩn cấp về Y tế của WHO cho biết.

“Vì vậy, chúng tôi hoàn toàn cho rằng loại virus này sẽ tiếp tục lây truyền, nhưng đây là lịch sử của các đại dịch,” TS. Ryan nói. “Trong hầu hết các trường hợp, đại dịch thực sự kết thúc khi đại dịch kế tiếp bắt đầu. ...đó là lịch sử của các đại dịch.”

Tiến sĩ Maria Van Kerkhove, trưởng nhóm kỹ thuật COVID-19 của WHO và là người đứng đầu chương trình về bệnh mới nổi, cho biết giai đoạn khẩn cấp của cuộc khủng hoảng COVID-19 đã qua nhưng căn bệnh này vẫn “ở đây” và virus corona gây bệnh sẽ không biến mất sớm bất kể lúc nào.

“Mặc dù chúng ta không còn trong tình trạng khủng hoảng, nhưng chúng ta không thể mất cảnh giác.", TS.Maria Van Kerkhove nói. "Về mặt dịch tễ học, loại virus này sẽ tiếp tục gây ra những đợt bùng phát. Điều chúng ta hy vọng là có sẵn các công cụ để đảm bảo rằng các làn sóng trong tương lai không dẫn đến dịch bệnh nghiêm trọng hơn, không dẫn đến các làn sóng tử vong và chúng ta có thể làm điều đó với các công cụ có trong tay. Chúng ta chỉ cần đảm bảo rằng theo dõi sát sao virus vì nó sẽ tiếp tục biến đổi.”

Theo dữ liệu của WHO, kể từ đầu đại dịch cho tới nay, thế giới đã ghi nhận hơn 765 triệu trường hợp nhiễm COVID-19, gần 7 triệu người đã tử vong do COVID-19. Mỹ báo cáo nhiều trường hợp tử vong nhất, khoảng 1/6 tổng số ca tử vong là ở Mỹ.

Số ca mắc COVID-19 lên tới đỉnh điểm vào tháng 12/2022 với sự càn quét của biến thể Omicron trên toàn cầu. Tuy nhiên, số ca tử vong do Omicron vẫn thấp hơn nhiều so với mức đỉnh điểm các làn sóng trước đó nhờ hàng tỷ liều vaccine đã được tiêm cho người dân trên toàn thế giới.

Giờ đây, các ca nhiễm và tử vong do COVID-19 đang ở mức thấp nhất trong 3 năm. Tuy nhiên, hơn 3.500 người đã chết trong tuần cuối cùng của tháng 4 và nhiều người trên thế giới vẫn chưa được tiêm phòng.

Tổng Giám đốc WHO Tedros cho biết nếu cần, ông sẽ không ngần ngại triệu tập một cuộc họp ủy ban khẩn cấp khác và tuyên bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu một lần nữa nếu có sự gia tăng đáng kể số ca nhiễm hoặc tử vong do COVID-19 trong tương lai.

“COVID-19 đã ra đi và tiếp tục để lại những vết sẹo sâu trên thế giới của chúng ta. Những vết sẹo đó phải là lời nhắc nhở vĩnh viễn về khả năng xuất hiện của các loại virus mới với hậu quả tàn khốc”, người đứng đầu WHO cho biết.