Hút thuốc là làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch

PV: Xin Bác sĩ cho biết thuốc lá và bệnh tim mạch có mối quan hệ như thế nào?

Bác sĩ Phạm Hữu Đà: Như chúng ta đã biết thuốc lá giết chết hơn 8 triệu người trên toàn cầu mỗi năm. Trong đó hơn 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp và khoảng 1,2 triệu người tử vong dù không hút thuốc nhưng tiếp xúc với khói thuốc một cách thụ động.

Tác hại của thuốc lá cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ra những bệnh lý về tim, gan và phổi. Hút thuốc lá gây bệnh nhồi máu cơ tim, đột quỵ, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và những bệnh lý ung thư như ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư bàng quang... Việc ảnh hưởng của thuốc lá và bệnh tim cũng như những bệnh lý khác đã kể trên đều phụ thuộc vào số lượng thuốc lá hút mỗi ngày và số năm hút thuốc lá của người bệnh.

Về cơ chế hút thuốc lá gây bệnh tim mạch là những người hút thuốc lá sẽ làm tăng nồng độ của những sản phẩm oxy hóa như cholesterol LDL oxy hóa và làm giảm nồng độ cholesterol HDL - yếu tố đóng vai trò bảo vệ tim. Những yếu tố này kết hợp với sự tác động của CO và độc chất nicotin làm tổn thương nội mạch. Vì những quá trình tổn thương trên, cơ thể của những người hút thuốc lá sẽ tăng những phản ứng mạch máu, giảm cung lượng máu mang oxy nên dẫn đến thiếu máu cơ tim và co thắt mạch vành. Ngoài ra, hút thuốc lá cũng góp phần làm tăng fibrinogen và tăng sự kết dính tiểu cầu.

Bên cạnh đó, hút thuốc là còn là nguyên nhân dẫn đến tăng huyết áp; Bệnh mạch vành; Phình động mạch chủ; Bệnh cơ tim; Bệnh lý mạch máu ngoại vi…

PV: Bác sĩ có lưu ý gì đối với việc hút thuốc lá và bệnh tim mạch?

Bác sĩ Phạm Hữu Đà: Nhiều người nghĩ hút thuốc lá không khói và thuốc lá điện tử là vô hại. Thực chất thì thuốc lá không khói cũng làm tăng nồng độ Nicotine và nhiều chất khác trong máu. Thuốc lá không khói cũng làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư và tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch. Thuốc lá điện tử cũng không hoàn toàn vô hại.

Một điểm cũng rất cần lưu ý đó là việc hút thuốc lá thụ động, tức là việc hít phải khói thuốc từ người hút thuốc lá. Chỉ 30 phút tiếp xúc với khói thuốc đã làm tổn hại chức năng nội mô động mạch vành ở những người khoẻ mạnh không hút thuốc tương tự như những người hút thuốc lá thường xuyên. Vì vậy hút thuốc lá thụ động cũng nguy hại không kém người hút chủ động, nhất là đối với trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai.

PV: Bác sĩ có lời khuyên gì đối với những người bị bệnh mà đang hút thuốc lá?

Bác sĩ Phạm Hữu Đà: Vì những tác hại của thuốc lá vô cùng nghiêm trọng, đặc biệt là hút thuốc lá gây bệnh tim mạch và khói thuốc lá cũng ảnh hưởng xấu đến các cơ quan trong cơ thể con người nên cần phải loại bỏ những yếu tố đưa chúng ta đến với việc sử dụng thuốc lá, nếu đang trong quá trình điều trị thì tuyệt đối không hút thuốc lá và có chế độ ăn uống cũng như luyện tập phù hợp.

Nếu bạn đang hút thuốc, thì bất kỳ khi nào bạn cai thuốc lá cũng đều có lợi ích cho việc cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng khác. Lợi ích của cai thuốc lá được thấy rất sớm. Sau cai thuốc lá một năm, nguy cơ mắc bệnh động mạch vành đã giảm đi một nửa. Đồng thời, cai thuốc lá cũng làm giảm nguy cơ nhồi máu não và xuất huyết dưới nhện.

Đối với người mắc bệnh động mạch vành, cai thuốc lá giúp giảm 36% nguy cơ mắc các biến cố tim mạch và giảm 50% nguy cơ tử vong sớm. Ở những bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim, cai thuốc lá giúp giảm 40% nguy cơ tử vong và giảm 30% nguy cơ tái phát nhồi máu cơ tim. Đối với những người mắc bệnh động mạch chi dưới, cai thuốc lá giúp cải thiện khả năng gắng sức, giảm nguy cơ phải cắt cụt chi và tăng tỷ lệ sống còn.

Như vậy, tốt nhất là không hút thuốc vì những lợi ích của việc không hút thuốc là rất rõ ràng. Nếu đang hút thuốc thì việc bỏ hút thuốc lá cùng với thực hiện lối sống lành mạnh (ăn nhiều rau, tích cực luyện tập thể lưc, duy trì cân năng tối ưu..), kiểm soát tốt huyết áp, mỡ máu, đường huyết thì sẽ giúp ngăn ngừa bị bệnh ở người chưa bị bệnh tim mạch. Còn đối với người đã bị bệnh tim mạch thì việc bỏ hút thuốc lá cũng giúp giảm nguy cơ tái phát bệnh hoặc làm nặng bệnh. Kể cả những người đã hút thuốc lá trong một giai đoạn dài (nhiều chục năm) thì khi bỏ hút thuốc lá vẫn có lợi ích.

PV: Cảm ơn Bác sĩ vì những thông tin hữu ích./.

Thực hiện: Tuấn Dũng