Phòng bệnh lúc giao mùa ở người cao tuổi

Các bệnh về đường hô hấp. 

Khi thời tiết giao mùa đường hô hấp rất nhạy cảm. Đường hô hấp gồm đường hô hấp trên và đường hô hấp dưới. Đường hô hấp trên có mũi, họng, hầu, thanh quản và các xoang. Đường hô hấp dưới gồm có khí quản, phế quản, tiểu phế quản, phế quản tận cùng và phế nang. Trong điều kiện thời tiết vào mùa lạnh, đường hô hấp rất dễ bị các bệnh như: viêm mũi họng, viêm khí quản, phế quản, hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính... Những người có thói quen hút thuốc lá, thuốc lào, uống rượu, bia càng dễ mắc những bệnh này đặc biệt là người già. Biểu hiện của bệnh thường là ho, sốt, có đờm, khó thở, khò khè… Chính vì vậy người cao tuổi cần cảnh giác với những dấu hiệu bệnh, chú ý đến những thay đổi bất thường của cơ thể để có biện pháp xử lý kịp thời.

Các bệnh về tim mạch, huyết áp. 

Khi nhiệt độ ngoài trời hạ thấp, nếu cơ thể người mắc bệnh tim mạch không giữ đủ độ ấm sẽ rất dễ bị hạ thân nhiệt đột ngột khiến bệnh tình tiến triển nặng hơn, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng. Trong mùa lạnh, nhu cầu cung cấp oxy của tim tăng lên do phải tăng cường hoạt động để duy trì thân nhiệt. Nếu tim không đáp ứng đủ nhu cầu này sẽ dẫn đến mất cân bằng giửa cung và cầu khiến tình trạng suy tim tăng lên, gây đau thắt ngực ở người bị bệnh mạch vành và tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim. Đau tim thường gặp ở người ngoài 50 tuổi. Các dấu hiệu phổ biến nhất là đau ngực, thở dốc và đau ở lưng, vai, hoặc cổ. Khi thời tiết chuyển lạnh, bệnh nhân cần phải mặc ấm, nhất là giữ ấm đầu, cổ, bàn chân, hạn chế ra ngoài khi thời tiết quá lạnh, không nên thức dậy quá sớm, không nên ra ngoài tập thể dục vào lúc sớm, thay vào đó, có thể tập thể dục nhẹ nhàng trong nhà.

Đột quỵ, tuổi cao là yếu tố nguy cơ thường gặp của bệnh mạch máu não như bệnh đột quỵ não. Đó là vì ở giai đoạn này, hệ mạch giảm độ đàn hồi, thường xảy ra xơ cứng mạch máu, lại hay kèm theo bệnh tăng huyết áp khi cao tuổi. Thời điểm dễ xảy ra trong ngày là chiều tối và đêm. Người bệnh đột nhiên choáng váng, giảm ý thức, bại yếu một bên cơ thể người. Trong các trường hợp nặng, người bệnh quỵ ngã đột ngột và bất tỉnh. Cần chuyển ngay đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Tránh nguy cơ đột quỵ bằng cách giữ huyết áp ổn định, lối sống khoa học, tập thể dục và không hút thuốc lá.

Các bệnh nhiễm trùng. 

Người cao tuổi sức đề kháng kém và hệ miễn dịch thấp hơn nên dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, nhất là khi mùa đông lạnh. Hội chứng nhiễm trùng rất đa dạng, có thể xuất hiện ở tất cả cơ quan như nhiễm trùng đường hô hấp (viêm họng, viêm xoang, viêm phế quản, phổi, lao phổi...), nhiễm trùng đường tiêu hóa (viêm miệng, thực quản, dạ dày, viêm gan, tụy, ruột thừa, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa, giun sán...), nhiễm trùng đường tiết niệu (viêm bàng quang, viêm thận, bể thận), nhiễm trùng sinh dục (lậu, giang mai...), nhiễm trùng khoang kín, thần kinh, cơ xương khớp. Để phòng bệnh nhiễm trùng nói chung, cần rửa tay sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn, làm giảm nguy cơ gây nhiễm trùng. Đồng thời, cần thực hiện ăn chín uống sôi, đảm bảo chế biến thực phẩm luôn an toàn vệ sinh, ăn uống đa dạng, luyện tập thể thao để tăng cường hệ miễn dịch và quan hệ tình dục an toàn, hạn chế tiếp xúc với người đang bị bệnh truyền nhiễm, không vào viện nếu thấy không cần thiết.

Các bệnh về cơ, xương, khớp. 

Nguyên nhân thường thấy của sự lão hóa cơ thể về già, sự suy giảm chức năng, các cơ khớp trở nên kém linh hoạt hơn. Cùng với đó, các tế bào xương khớp bị thoái hóa, dây chằng bị đóng vôi, ít đàn hồi nên dễ bị tổn thương. Loãng xương cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ra chứng đau nhức các khớp xương ở người cao tuổi. Khi bị mắc bệnh, người bệnh thường có cảm giác tay chân mỏi mệt, phù nề, đau âm ỉ trong một thời gian dài. Biểu hiện rõ rệt nhất trong những vận động lên xuống bậc cầu thang, gập hay duỗi tay chân. Ngoài ra, người già dễ bị cứng khớp, khó cử động khớp cổ tay, bàn tay, cổ chân. Để giảm đau, cần xoa bóp nhẹ nhàng và thường xuyên vận động.

Các biện pháp phòng bệnh, người cao tuổi nên quan tâm tới việc phòng bệnh bằng những cách sau: 

Tăng cường cơ chế miễn dịch bằng chất chống oxy hóa, chẳng hạn dùng thuốc bổ sung dinh dưỡng với thành phần Beta caroten, vitamin C, vitamin E, kẽm. Tăng cường rau quả chứa nhiều vitamin C thiên nhiên như cam, chanh, bưởi, cà chua, quýt, su hào, xà lách, giá đậu... nhằm làm tăng sức đề kháng của cơ thể.

Giữ ấm cơ thể khi trời chuyển lạnh và hạn chế ra ngoài trời khi nhiệt độ xuống thấp. Nếu cần thiết phải ra ngoài, chú ý giữ ấm cơ thể, nhất là vùng đầu, cổ, bàn tay, bàn chân. Cần vệ sinh răng miệng sạch sẽ hàng ngày bằng cách đánh răng sau mỗi bữa ăn và súc họng bằng nước muối loãng. Hạn chế tối đa hoặc bỏ hẳn thuốc lá, thuốc lào, bia rượu, nhất là những người cao tuổi đã bị các bệnh mạn tính như viêm họng, viêm phế quản, hen suyễn, viêm xoang.

Huy Ngân