Mất cảnh giác với đồ biển - Hậu quả khôn lường

Trong khoảng 1 tuần gần đây đa xảy ra liên tiếp các vụ ngộ độc thực phẩm khiến nhiều trường hợp bị nguy kịch tính mạng, trong đó có 3 người tử vong. Điều đáng nói là các trường hợp bị ngộ độc này đều xảy ra do người dân sử dụng cá nóc, ốc biển lạ chưa rõ loài để chế biến làm thực phẩm, trong khi cơ quan chức năng đa không ít lần cảnh báo những nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe con người của những thực phẩm này...

Hôn mê sau bữa cơm có cá nóc

Mới đây nhất, ngày 11/1, BVĐK tỉnh Gia Lai cho biết, sau rất nhiều nỗ lực điều trị tích cực, sáng cùng ngày ba mẹ con chị Um (35 tuổi), dân tộc J’rai ở làng O Ngó, xã Ia Băng, huyện Đăk Đoa bị ngộ độc thực phẩm đã qua cơn nguy kịch, nhưng sức khỏe còn rất yếu. Riêng trường hợp cháu Õn, mạch và huyết áp đã trở lại nhưng vẫn còn hôn mê sâu, do thời gian ngừng tim quá lâu, tổn thương tới não.

Trước đó, chiều ngày 10/1, người nhà chuyển ba mẹ con chị Um vào BVĐK Gia Lai cấp cứu trong tình trạng nguy kịch, suy tim, suy hô hấp, cháu gái lớn nhập viện trong tình trạng ngừng tim, ngừng thở, mạch và huyết áp bằng 0. Với các thông tin người nhà cung cấp, các bác sĩ của BVĐK tỉnh Gia Lai nhanh chóng xác định cả 3 trường hợp bị ngộ độc cá nóc. Anh Hning, chồng chị Um cho biết, gia đình có mua nửa cân cá nóc đã phơi khô giá 40.000 đồng tại một hộ bán tạp phẩm trong làng để chế biến thức ăn. Do anh Hning đi làm sớm không kịp ăn nên may mắn không bị ngộ độc. BS. Kiều Văn Bướu, Phó trưởng khoa Hồi sức Cấp cứu, BVĐK tỉnh Gia Lai cho biết, mặc dù bệnh nhân được cấp cứu kịp thời, suy thận cấp thì có thể chữa được. Nhưng riêng bệnh nhân Õn khi vào phòng cấp cứu đã ngừng tim, bị tổn thương não nên rất nguy hiểm tính mạng.

Cách đó vài ngày, tại Hà Tĩnh cũng xảy ra vụ ngộ độc ốc biển khiến 3 ngư dân ở Thanh Hóa tử vong trước khi đưa vào viện. Kết quả định danh của Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia cho biết, loài ốc này là loài ốc biển thuộc chi Nassarius spp., có chứa độc tố tetrodotoxin với hàm lượng 60mg/kg.

Hồi chuông cảnh tỉnh

Theo các chuyên gia về y tế và an toàn thực phẩm, cá nóc rất độc dù là cá tươi, khô, đông lạnh. Có gia đình ăn cá nóc chết cả nhà, bởi theo như BS. Kiều Văn Bướu “ăn cá nóc nguy hiểm nhất là độc tính lên tim, sẽ gây tử vong cao”.

Đối với các loài ốc cũng vậy, không phải vụ ngộ độc ở Hà Tĩnh cướp đi 3 sinh mạng của ngư dân là điển hình, mà trước đó cũng đã có những vụ ngộ độc vì ốc biển lạ xảy ra. Thế nhưng trên thực tế không chỉ ở các tỉnh ven biển, mà ở cả các tỉnh sâu trong nội địa như Hà Nội, Bắc Ninh, Đăk Lăk, Lâm Đồng, TP. Hồ Chí Minh, thậm chí tại khu vực Tây Nguyên... đều đã xảy ra một số vụ ngộ độc cá nóc, ngộ độc ốc biển dù cơ quan chức năng đã nhiều lần đưa ra khuyến cáo về nguy hại khôn lường của việc dùng cá nóc, ốc biển lạ để chế biến thực phẩm.

Trao đổi về vấn đề này, TS. Lâm Quốc Hùng, Trưởng phòng Giám sát ngộ độc thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, có 2 loại độ tố chính là saxitoxin và tetrodotoxin tích lũy trong các loài ốc mặt trăng, ốc đụn, ốc tram và có thể có trong các sinh vật hai mảnh vỏ, một số loài cua, rạm; trong ốc tù và, ốc hương Nhật Bản, ốc tù và gai miệng đỏ, ốc bùn, ốc ngọc và có trong một số loài cá nóc, mực đốm xanh hay con so biển... Hai độc tố này đều thuộc loại độc tố thần kinh cực mạnh, không bị phân hủy, biến tính trong quá trình xử lý, chế biến kể cả ở nhiệt độ cao.

Hiện nay vẫn chưa có thuốc giải độc đặc hiệu cho các trường hợp ngộ độc do độc tố tetrodotoxin và saxitoxin, vì vậy người dân cần tuyệt đối không sử dụng, chế biến thực phẩm, thức ăn từ các loài thủy sản độc, không rõ nguồn gốc như ốc biển lạ, bạch tuộc đốm xanh, mực ma, cá nóc...

L.ANH - N.HOÀNG