“Nước sạch và Vệ sinh môi trường thích ứng với biến đổi khí hậu”

Tại Hà Tĩnh, với sự nỗ lực, cố gắng của các ngành, các cấp, chương trình nước sạch và vệ sinh môi trường ở tỉnh ta được triển khai hiệu quả, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống người dân, nhất là các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Thực hiện chương trình này, thời gian qua Trung tâm Y tế dự phòng (YTDP) tỉnh đã tăng cường giám sát chặt chẽ công tác vệ sinh môi trường, chất lượng nước tại các nhà máy nước, trạm cấp nước, các trường học nhằm bảo đảm chất lượng nước ăn uống và sinh hoạt cho người dân.

Hằng năm, Trung tâm YTDP tỉnh đã tăng cường chỉ đạo, phối hợp với các Trung tâm YTDP huyện, thị xã tổ chức các hoạt động bảo vệ môi trường, thực hiện nếp sống văn minh đô thị như: thu dọn rác thải trên sông, khơi thông cống rãnh, vệ sinh sạch đẹp đường làng, ngõ xóm, nơi ở vùng dân cư; tổ chức các chiến dịch phòng, chống dịch bệnh…Trung tâm đã in ấn hàng trăm bộ tranh truyền thông, pa nô, tài liệu truyền thông về nước sạch và vệ sinh môi trường để cấp phát cho người dân, qua đó đã tác động tích cực đến việc khống chế dịch bệnh, góp phần thực hiện tốt công tác dự phòng đảm bảo sức khỏe cho nhân dân. Trong năm 2015, Trung tâm đã tổ chức được 16 lớp tập huấn chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường cho 16 xã thuộc 5 huyện với tổng số 800 học viên. Qua tham gia lớp tập huấn, các cán bộ nòng cốt thôn xóm là bí thư, hội phụ nữ, xóm trưởng, y tế thôn được tiếp thu các kiến thức về cách sử dụng và bảo quản nhà tiêu hợp vệ sinh, kỹ thuật xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh, thu gom rác thải tại hộ gia đình, sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh... Năm 2015, Trung tâm tiến hành giám sát chất lượng nước của 14 nhà máy nước có công suất thiết kế 1000m3 /ngày đêm trở lên đóng trên địa bàn tỉnh với tổng số mẫu nước làm xét nghiệm là 324 mẫu. Kết quả có 303 mẫu nước đạt quy chuẩn, 21 mẫu không đạt quy chuẩn về các chỉ tiêu lý, hóa học. Trong tổng số 135 mẫu nước lấy tại các trường học, có 89 mẫu nước đạt quy chuẩn, 46 mẫu không đạt quy chuẩn về các chỉ tiêu vi sinh vật. Riêng quý I năm 2016, Trung tâm đã tiến hành giám sát, xét nghiệm 47 mẫu nước tại các nhà máy và trường học. Kết quả có 10 mẫu không đạt chỉ quy chuẩn, trong đó 7 mẫu không đạt về các chỉ tiêu lý, hóa học ( Clo dư); 3 mẫu không đạt về chỉ tiêu vi sinh vật.

Theo Th.BS Nguyễn Lương Tâm- Giám đốc TT YTDP tỉnh: Hàng năm Ban điều hành chương trình MTQG Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh họp và phân công trách nhiệm của từng thành viên trong Ban nên việc triển khai công tác vệ sinh môi trường xuống tận địa phương có nhiều thuận lợi. Đối với đơn vị nào có mẫu nước xét nghiệm không đạt tiêu chuẩn do hàm lượng Clo dư chưa đạt yêu cầu, chúng tôi tiến hành nhắc nhở nhà máy nước lưu ý hàm lượng Clo để điều chỉnh cho đạt theo quy chuẩn. Đối với các trường học có mẫu nước không đạt, Trung tâm tiến hành cấp CloraminB để xử lý nước giếng chưa đạt yêu cầu. Qua đó đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao kiến thức, ý thức của cơ sở cấp nước và người dân về bảo vệ nguồn nước- nguồn tài nguyên vô giá mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Trong quá trình triển khai giám sát nguồn nước, Trung tâm gặp những khó khăn nhất định như không chủ động được việc lấy mẫu nước để kiểm tra chất lượng do hàng năm không có nguồn kinh phí dành riêng cho công tác kiểm tra, giám sát chất lượng nước ăn uống và sinh hoạt. Một số địa phương chưa chú trọng đến việc sử dụng, bảo quản công trình cấp nước và vệ sinh tại Trạm Y tế xã nên có công trình rồi nhưng sử dụng lại không hợp vệ sinh dẫn đến công trình bị tắc, bẩn...

Năm 2016, Tuần lễ Quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường có chủ đề “Nước sạch và vệ sinh môi trường thích ứng với biến đổi khí hậu” được phát động và hưởng ứng bắt đầu từ ngày 15/4-15/5/2016, duy trì đến hết ngày Môi trường thế giới 05/6/2016 nhằm tạo thành phong trào sâu rộng trong quần chúng nhân dân về sử dụng, giữ gìn nguồn nước và vệ sinh môi trường.  Tuần lễ nâng cao ý thức, trách nhiệm của mỗi tổ chức, cá nhân và phát huy nội lực của cộng đồng đối với việc xây dựng, sử dụng và bảo vệ nguồn nước sạch, công trình vệ sinh và cải thiện môi trường sống, ứng phó với biến đổi khí hậu, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, hình thành nếp sống văn minh. Các thông điệp mà chiến dịch truyền thông muốn truyền tải tới mọi người dân như: cần phải bảo vệ công trình cấp nước là bảo vệ sức khỏe của chính bạn; bỏ rác đúng nơi quy định - hành động nhỏ, ý nghĩa lớn; mỗi người, mỗi ngày hãy làm một việc tốt để giữ gìn vệ sinh môi trường, trước sự biến đổi khí hậu ngày một rõ rệt.

Th. BS Nguyễn Lương Tâm cho biết thêm: trong bối cảnh hiện nay, để thích ứng với biến đổi khí hậu, trước hết cần nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của cộng đồng trong việc sử dụng nước nói chung, nước sạch nói riêng và thực hành vệ sinh. Mọi người đều cần phải nhanh chóng thay đổi nhận thức, thay đổi những hành vi sử dụng nước, sử dụng hố xí, chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh và cả hành vi vệ sinh cá nhân chưa đúng, chưa đầy đủ về  bảo vệ nguồn nước, bảo vệ các công trình cấp nước, bảo vệ môi trường. Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục gìn giữ và bảo vệ nguồn nước, bảo vệ môi trường; đầu tư, đóng góp nguồn lực để xây dựng các công trình cấp nước, công trình vệ sinh đạt chuẩn.

Đoàn Loan