Hút thuốc lá, nhiều người mắc bệnh về tim mạch

Bệnh tim mạch như tắc động mạch vành, nhồi máu cơ tim, huyết áp cao... trước đây vẫn được coi là bệnh của người già, vì quá trình xơ vữa động mạch thường diễn ra trong nhiều năm. Tuy nhiên, hiện nay có nhiều người trẻ đã sớm mắc phải căn bệnh này do nghiện bia rượu và thường xuyên hút thuốc lá. Ngoài nguyên nhân gây các bệnh lý về hô hấp, hút thuốc lá còn tác động lên hệ tim mạch và là một trong những yếu tố nguy cơ chính của bệnh lý động mạch vành, tăng huyết áp, bệnh mạch ngoại vi…

Anh Tống Nguyên Sơn, 40 tuổi, trú tại Đức An, Đức Thọ được người nhà đưa vào bệnh viện tỉnh trong tình trạng đột nhiên đau đầu, liệt nửa người và không nói được. Tại Khoa Nội Tim mạch và Lão học Bệnh viện Tỉnh, bác sĩ Lê Văn Dũng- Trưởng khoa, đồng thời là người trực tiếp thăm khám, điều trị cho bệnh nhân Sơn đã cho biết: Qua chụp cắt lớp và chẩn đoán cho thấy anh Sơn bị nhồi máu não, may được cấp cứu kịp thời cho nên không ảnh hưởng đến tính mạng. Bệnh của anh có thể để lại di chứng lâu dài về trí tuệ cũng như vận động, là một gánh nặng cho gia đình và xã hội. Một trong những nguyên nhân khiến anh dù còn trẻ nhưng sớm bị nhồi máu não là vì mỗi ngày, anh Sơn hút trung bình 7- 10 điếu thuốc từ năm 15 tuổi, uống rượu bắt đầu từ năm 20 tuổi. “Gia đình tôi nhiều lần cảnh báo cho anh là hút thuốc lá rất nguy hiểm nhưng anh vẫn thấy sức khỏe của mình còn tốt, không muốn bỏ thuốc. Giờ thì mới thấy thật là nguy hiểm quá, không có cách nào khác là phải bắt buộc anh bỏ thuốc lá và uống rượu thôi.” – Vợ của anh Sơn chia sẻ với chúng tôi.

Còn bệnh nhân Lê Đình Khang, 45 tuổi ở Thạch Quý, thành phố Hà Tĩnh cho biết: Một thời gian dài trước đây, anh tự nhiên cứ thấy đau thắt ngực. Các cơn đau bắt đầu từ xương ức sau đó lan đến cổ, vai, các ngón tay, sau lưng. Do chủ quan cậy vào sức trẻ nên lúc đầu anh cũng chỉ nghĩ mình nằm lệch và thường xuyên phải ngồi máy tính nhiều nên bị đau thần kinh vai gáy. Cứ thế các cơn đau đến rồi đi rất nhanh nên anh bỏ qua, không chịu đến bệnh viện để thăm khám sức khỏe bản thân mình. Các cơn đau ngày càng dày lên, kèm theo các cơn đau thắt ngực đến toát mồ hôi hột, nhịp tim cũng gia tăng. Có lúc anh Khang cảm thấy khó thở, như có ai đó đang bóp nghẹt tim trong lồng ngực mình. Nhưng rồi lý do bận công việc nên anh vẫn không chịu đi khám. Đến khi giữa buổi làm việc cả cơ thể anh ra mồ hôi đầm đìa kèm theo chứng khó thở, mệt lả, đồng nghiệp phải mang đi cấp cứu tại bệnh viện Đa khoa tỉnh.

Sau khi chẩn đoán và làm các xét nghiệm, kết quả cho thấy bệnh nhân Khang bị bệnh tim thiếu máu cục bộ mãn, phải điều trị lâu dài. Bệnh của anh Khang vốn chỉ là bệnh của những người già nhưng do anh nghiện thuốc lá trên chục năm nay nên thành mạch của anh sớm bị xơ vữa, dẫn đến bệnh nặng hơn.

Theo bác sĩ Dũng, khi hút thuốc, ngay lập tức làm tăng nồng độ chất cathecholamine trong máu- là chất nội tiết có vai trò kích thích hệ thống thần kinh giao cảm của cơ thể và tăng chất carbon monoxid. Mặt khác, nồng độ nicotine tăng trong máu gây co mạch, tăng huyết áp, tăng nhịp tim làm tim phải làm việc nhiều hơn hoặc cũng có thể gây ra những rối loạn nhịp tim. Thêm vào đó, hút thuốc làm tăng khả năng đông máu vì vậy sẽ dễ hình thành cục máu đông trên cơ sở mảng xơ vữa. Cuối cùng, có thể gây nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ não. Hút thuốc cũng làm cho lớp tế bào nội mạc mạch (lớp tế bào lát trong thành mạch) bị tổn thương, mất tính trơn nhẵn đàn hồi, từ đó dễ dàng hình thành mảng xơ vữa dưới lớp nội mạc. Các nghiên cứu cũng cho thấy, mức độ ảnh hưởng đến tim mạch cũng tăng theo mức độ hút thuốc, tức là càng hút nhiều, hút lâu, nguy cơ mắc bệnh tim mạch càng cao.

Như vậy, hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến làm tăng nguy cơ mắc và tử vong do bệnh lý tim mạch, các nguy cơ này tăng lên tỷ lệ thuận với khối lượng bạn hút thuốc và thời gian bạn hút thuốc. Nếu bạn muốn làm cho trái tim mình khỏe mạnh hơn hãy từ bỏ thói quen hút thuốc ngay lập tức. Hiện tại bệnh viện tỉnh ngày càng gia tăng bệnh nhân nhập viện cấp cứu vì bị nhồi máu cơ tim, suy tim, tràn dịch màng ngoài tim,... do chủ quan sức khỏe nên nhiều bệnh nhân đến viện khi bệnh đã nặng, mà nguyên nhân chiếm số nhiều là do hút thuốc lá.

Theo bác sĩ Dũng, vấn đề bỏ thuốc là không hề dễ dàng. Thống kê cho thấy có 70% người hút thuốc muốn bỏ thuốc lá nhưng chỉ có 5% số người này thành công. Bác sĩ cũng chia sẻ một số lời khuyên cho những người muốn bỏ thuốc thành công: Đó là sử dụng nicotine từ kẹo cao su, thuốc xịt họng để thay thế nicotin từ thuốc lá. Lưu ý không nên hút thuốc lá khi đang dùng nicotin thay thế. Chọn một ngày đặc biệt để tiến hành bỏ hút thuốc và bạn kiên quyết với bản thân cũng như những người thân của bạn rằng bạn thực sự muốn bỏ thuốc. Nếu lần đầu bạn chưa bỏ thuốc lá thành công, bạn đừng từ bỏ quyết tâm của mình. Hãy thay đổi thói quen hàng ngày, bạn hãy vứt gạt tàn thuốc lá đi, bạn hãy quyét dọn nhà cửa, giặt quần áo. Một đến ba tuần sau khi bỏ thuốc lá, bạn sẽ thấy bồn chồn, lo âu, khó chịu, khó ngủ, mất ngủ, thèm ăn nhiều, đau đầu… sau đó các triệu chứng đó hết dần.

Ngày tim mạch thế giới 2015 đưa ra thông điệp "Tạo môi trường lành mạnh cho một trái tim khỏe" với 10 lời khuyên thiết thực nhằm nâng cao ý thức phòng chống bệnh tim mạch trong cộng đồng trên toàn thế giới, trong đó có lời khuyên:Tạo môi trường sạch sẽ, không có khói thuốc ở gia đình và công sở để bảo vệ trái tim cho bạn, gia đình bạn và cộng đồng.

Đoàn Loan - Thành Nam